به نظر می‌رسد ارتباط با اینترنت قطع است.

اتصال دستگاه با اینترنت را بررسی کنید ...

دربارهٔ ما

مرکز دانشنامهٔ استانی دفاع مقدس

دربارهٔ دانشنامهٔ استانی دفاع مقدس

در جریان جنگ عراق بر ضد ایران، ادبیات و تاریخ‌نگاری دفاع مقدس به‌تدریج، پدید آمد و اکنون، پس از گذشت سه دهه از پایان جنگ تحمیلی، حجم زیادی از اسناد و مدارک ساماندهی و آثار بسیاری دراین‌باره تولید شده است؛ چنان‌که دفاع مقدس خود حوزه‌ای مطالعاتی برای پژوهشگران و علاقه‌مندان شناخته می‌شود و افزون‌بر آن، با تأسیس نهادهایی برای فعالیت در این حوزه، آثاری ارزشمند گردآوری، تألیف و منتشر شده است. با‌این‌حال، همواره، دانشنامه، به‌منزلۀ کتابی مرجع، معتبر در قالب مجموعۀ مقالات، دغدغه‌ای مهم برای پژوهشگران و علاقه‌مندان این حوزه بوده است. اهمیت دانشنامه در دورة معاصر، نزد اهل فضل و دانش و پژوهش روشن است و نشانه‌ای از رشد و توسعة فرهنگی هر کشوری به شمار می‌آید. درک این نیاز انگیزة اصلی سرآغاز فعالیت دانشنامه‌نویسی در بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس است.

طرح نگارش دائرة‌المعارف دفاع مقدس به ۱۳۷۸ش بازمی‌گردد که مقام معظم رهبری با مشاهدۀ فرهنگ‌وارۀ دفاع مقدس با حدود سیصد موضوع، تهیه و تنظیم معاونت تحقیقات بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، فرمودند: «قابل‌تعقیب است، دائرة‌المعارف جنگ نداریم». این رهنمود به ایجاد مرکز دائرةالمعارف دفاع مقدس در بنیاد منجر شد و مدتی بعد، طرح تدوین دائرةالمعارف طی گردش‌کاری به استحضار مقام معظم رهبری رسید. معظم‌‌‌‌‌‌له در هامش این گردش کار فرمودند: «یک دائرةالمعارف تهیه کنید ... مهم آن است که یک مرجع می‌شود، منتها یک چیز محکم و قوی و مستند و بی‌تعارف باشد».

با تشکیل پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس در بنیاد و به‌منظور تمرکز فعالیت‌های علمی، معاونت تحقیقات بنیاد در پژوهشگاه ادغام و مرکز دائرة‌المعارف هم زیرمجموعۀ پژوهشگاه قرار گرفت. سه سال بعد، نخستین جلد دائرة‌المعارف دفاع مقدس منتشر شد که به‌سبب اشکالات محتوایی و شکلی انتشار عمومی نیافت.

در ۱۳۹۴ش، تدوین دائرة‌المعارف دفاع مقدس برای هر استان‌ جزو وظایف مرکز دائرة‌المعارف تعریف و بدین‌ترتیب، مطالعات اولیه برای اجرای آن آغاز و یک سال بعد، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس از تابعیت بنیاد خارج شد.

این تغییر سازمانی، مرکز دائرة‌المعارف را به دو بخش تقسیم کرد:

۱. مرکز دائرة‌المعارف دفاع مقدس با وظیفۀ تدوین دائرة‌المعارف دفاع مقدس در سطح ملی و هم‌اکنون، زیرمجموعۀ پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس.

۲. مرکز دانشنامۀ دفاع مقدس در تابعیت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس با مأموریت تدوین دانشنامۀ دفاع مقدس ۳۱ استان.

مرکز دانشنامه به‌منظور توانمند‌سازی مراکز استان‌ها، پس از بررسی وضعیت و توان علمی ادارهکل‌های حفظ آثار در سراسر کشور، با بهره‌گیری از ظرفیت علمی استادان و کارشناسان چند مرکز دانشنامه‌نویسی باسابقه و کارشناسان مرکز، برنامه‌ای آموزشی را شامل پنج گام اساسی تدوین کرد و در دستور کار قرار داد:

گام نخست: آشنایی با کلیات دانشنامه‌نگاری و توجیه مدیران و مسئولان دانشنامۀ استان‌ها

گام دوم: مدخل‌یابی و مدخل‌گزینی

گام سوم: تشکیل پرونده علمی

گام چهارم: مقاله‌نویسی

گام پنجم: ارزیابی

کارشناسان مرکز بنابر آمادگی هر استان‌، کارگاه‌های متناسب با هر گام را برگزار کردند. افزون‌بر این، شیوه‌نامه‌های مرتبط با هریک از این گام‌ها نیز تدوین شد و در اختیار استان‌ها قرار گرفت.

حاصل این برنامة آموزشی ایجاد شبکه‌ای از پژوهشگران و مؤلفان دانشنامه است که بدون چشم‌داشت مادی، صادقانه و خالصانه، در تدوین دانشنامة استان‌ها با بیش از ۲۴هزار مدخل، فعالیت دارند. مراکز دانشنامة استان‌ها باتوجه‌به ظرفیت و گستردگی مداخل خود در مراحل مختلف آماده‌سازی و تدوین قرار دارند. دراین‌بین، دانشنامة استان یزد نخستین آن‌هاست که اکنون، به زیور طبع آراسته شده است. باید یادآور شد که تدوین این دانشنامه با موانع و محدودیت‌هایی بسیار، ازجمله نبود منابع کافی و ثبت و ضبط‌نشدن بسیاری از رویدادها روبه‌رو بوده است که به‌ناچار، با انجام مصاحبه و برگزاری نشست‌های گروهی در برطرف‌کردن آن کوشیده است؛ نیز کمبود مؤلف و پژوهشگر در حوزة تدوین دانشنامة دفاع مقدس از دیگر موانعی است که دست‌اندرکاران را بر آن داشت تا به آموزش علاقه‌مندان به حوزة پژوهشی دفاع مقدس اقدام کنند.

دانشنامهٔ استانی دفاع مقدس



نمایش بیشتر