دانشگاه شهرکرد، دانشگاه ، از دانشگاه‌های دولتی است کهواقع در غرب شهرکرد،  در شمال‌ شرقیمرکز استان چهارمحال و بختیاری، واقع شده است. 

دانشگاه شهرکرد نخستین‌بار فعالیتش را در خرداد ۱۳۵۶ با آموزشکدة دامپروری شهرکرد در یک ساختمان استیجاری واقع در میدان دانشگاه (میدان دانشگاه فعلی) آغاز کرد. هم‌زمان با آغاز به کار آموزشکدة دامپروری، مبارزات ملت ایران بر ضد حکومت پهلوی دوم به اوج خود رسید و دانشجویان نیز با تأثیرپذیری از فضای اجتماعی و سیاسی جامعه با شرکت در تظاهرات به این مبارزات پیوستند.  در این مبارزات نقش دانشجویان و استادان در آگاه سازی مردم برای مبارزه با رژیم پهلوی قابل توجه بود. برگزاری جلسات سخنرانی و توزیع اعلامیه‌ها، مهم‌ترین فعالیت‌های دانشجویان در آن دوران بود (نظری). پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اردیبهشت ۱۳۵۹، انقلاب فرهنگی، در دانشگاه‌ها به ‌منظور اصلاح ناهنجاری‏های نظام آموزش عالی، تحول در ساختار و نظام دانشگاه‌ها شروع شده بود. همزمان با انقلاب فرهنگیآن، جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران در شهریور ۱۳۵۹ آغاز شد؛ از آنجا که در جریان انقلاب فرهنگی دانشکده به مدت سه سال تعطیل بود به همین سبب، فعالیتی در حوزۀ جبهه و جنگ نداشت و اگر هم  فعالیتی داشته به صورت فردی و یا خودجوش داوطلبانه بوده که اطلاع دقیقی در دست نیست. (پیرعلی و دیگران، ص ۱۴۹).

با پایان یافتن انقلاب فرهنگی در مهر۱۳۶۲،در مهر ۱۳۶۲، با پایان یافتن انقلاب فرهنگی و بازگشایی آموزشکدة دامپروری که هم‌زمان با گذشت حدود سه سال از جنگ تحمیلی بوده، آموزشکدة دامپروری به دانشکدة کشاورزی تبدیل شد و به عنوان زیر مجموعه‌ای مجموعة‌ از دانشگاه صنعتی اصفهان قرار گرفت. در چنین وضعیتیبا پذیرش سی دانشجو در دو رشتة امور زراعی و امور دامی در مقطع کاردانی جذب کردبه کار خود ادامه داد همزمان با آن . در آغاز جنگ تحمیلی، تعداد ۱۰ ده تن از کارکنان و دانشجویان دانشکده به صورت خودجوش و پیرو سخنان امام خمینی (ره)داوطلبانه در جبهه حضور یافتند (نک: همان‌جاپیرعلی و دیگران، ص۱۴۹). مهم‌ترین اقدامات دانشکده برای حمایت از دانشجویانی که در جبهه شرکت می‌کردند، برگزاری کلاس‌های جبرانی و به تعویق انداختن امتحانات پایان ترم بود. همین عامل باعث تشویق دانشجویان برای حضور در جبهه شد و ۱۲ دوازده تن دیگر عازم میدان جبهه جنگ شدند (نظری).

جمع‌آوری و ارسال کمک‌های نقدی و غیر نقدی کارکنان، دانشجویان و اعضای هیأت علمی، کارکنان و دانشجویاندانشکده از دیگر اقدامات دربارۀ جبهه و جنگ به شمار می‌رود در خصوص کمک به جبهه و جنگ بوده است. در پرداخت‌های نقدی نیز کارکنان و استادان با اعلام رسمی به واحد حسابداری دانشکده، مبلغی از حقوق خود را برای کمک به جبهه‌ها اختصاص دادند (پیرعلی و دیگران، ص ۱۴۸). فروش میوة باغ دانشکده و تخصیص درآمد آن برای رزمندگان از دیگر اقدامات دانشکده بوده است. تنها اطلاعات بدست آمده از میان اسناد ستاد پشتیبانی جنگ استانداری در ۹ تیر ۱۳۶۶ و ۵ دی ۱۳۶۷ نشان می‌دهد که آن ستاد از دانشکده درخواست تأمین میوة تیپ مستقل ۴۴ قمر بنی هاشم(ع) و تهیة تعدادی یخچال برای رزمندگان داشته ‌است (همانان، ص ۱۵۰).

در نتیجة اعزام‌های صورت گرفته از میان کارکنان و دانشجویان، در مجموع حدود ۲۲ تن به جبهه گسیل شدند که از این شمار، هشت تن از دانشجویان شهید شدند: محمد‌ هاشم چوبداران، (تولد: ۱ تیر ۱۳۴۵، زادة تهران، شهادت۲۲ خرداد ۱۳۶۷، شلمچه جنوب غربی خوزستان)؛ بهروز رئیسی، (تولد: ۳ آذر ۱۳۳۷، زادة شهرکرد، شهادت: ۲۳ تیر۱۳۶۱، شلمچه)؛ اکبر هادی‌پور، (تولد: ۱ فروردین ۱۳۳۶، زادة اصفهان، شهادت: ۱ فروردین ۱۳۶۱، دشت عباس در جنوب استان ایلام)؛ عبدالرضا بیرانوند، (تولد: ۱ فروردین ۱۳۴۵، زادة بروجرد، شهادت: ۲۱ تیر ۱۳۶۵، جزیرة مجنون در تالاب هورالعظیم در جنوب غرب عراق)؛ عیسی رحیمی، (تولد: ۱۶ اردیبهشت ۱۳۴۲، زادة هرسین کرمانشاه، شهادت: ۲۱ تیر ۱۳۶۵، جزیرة مجنون)؛ عباس پیله‌‌ور قلی‌‌زاده، (تولد: ۲۷ مهر ۱۳۴۶، زادة رفسنجان، شهادت: ۵ فروردین ۱۳۶۷، شیخ‌ صالح ایلام)؛ علی میرخلف‌زاده، (تولد: تیر ۱۳۴۵، زادة اصفهان، شهادت: ۲۱ خرداد ۱۳۶۰، دار‌خوئین در جنوب  خوزستان)؛ (همانان، ص ۱۱-23).  افزون‌بر اینها سید مسعود مهدوی، (تولد: ۱ اردیبهشت ۱۳۴۶، زادة اصفهان، شهادت: ۲۳ تیر ۱۳۶۱، بمباران هوایی )؛ (همانان، ص ۱۱-23).

   دانشکدة دامپروری شهرکرد در ۱۳۶۷ش و در جریان جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران با تصمیم شورای عالی آموزش به مجتمع آموزش عالی ارتقا یافت و سه سال بعد؛ یعنی، ۱۶دی‌۱۳۷۰ با موافقت شورای گسترش آموزش عالی به دانشگاه شهرکرد تبدیل شد و از آن پس تاکنون (1402ش) در ۴۹ رشته در مقطع کارشناسی، ۷۹ رشته در مقطع کارشناسی ارشد و ۳۶ رشته در مقطع دکتری تخصصی و ۱ رشته در مقطع دکتری حرفه‌ای دانشجو می‌پذیرد («معرفی...»، بش).

با وجود تغییرات انجام گرفته، فعالیتهای آن در حوزه ترویج فرهنگ ایثار و شهادت دانشگاه شهرکرد به شیوه-های مختلف در عرصه‌های گوناگون مانند: برگزاری همایش‌ها، یادواره‌ها، نمایشگاه‌ها، یاد و خاطرة شهدا و دوران دفاع مقدس، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و پاسداشت فرهنگ دفاع مقدس را سرلوحه کار خودش دارد چشمگیرتر شد از جمله. ، از مهم‌ترین شاخصه‌ها، خاکسپاری پنج شهید گمنام در ۱۳۸۶ش در دانشگاه و نیز برگزاری بزرگداشت هر سالة این شهداست. تعداد جانبازان و ایثارگران دانشگاه شهرکرد (قبل و بعد از جنگ) 83 نفر بوده که ۲۷ نفر عضو عیات علمی و ۵۶ نفر کارمند است. از این تعدادشمار، ۷۸ نفر بعد از جنگ و از سال ۱۳۷۱ ش به بعد در قالب سهمیه ایثارگران ( قانون حمایت از ایثارگان و جانبازان) در دانشگاه جذب و مشغول به کار شدند. ۵ تن از کارمندان در زمان جنگ در دانشگاه مشغول به کار بودند (پیرعلی و دیگران، ص ۲۱۱).

از سال ۱۳۸۷ش و هم زمان با هفتة دفاع مقدس، به ‌طور متناوب هر سال، دانشگاه شهرکرد برنامه‌های متنوع و متفاوتی در زمینه دفاع مقدس برگزار می‌کند («معرفی...»، بش). در ۱۳۸۹ش رشته‌ای با عنوان ادبیات پایداری در گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد راه اندازی شد. هر سال تعدادی دانشجو با گرایش ادبیات پایداری از سراسر کشور جذب می‌شوند. این رشته با هدف بررسی، واکاوی و انعکاس مسایل مربوط به مقاومت و پایداری در آثار ادبی تأسیس شده است و هم اکنون نیز دانشجویان در این گرایش فعالیت دارند (همانجا). برگزاری کنگرة ۷۲ شهید دانشجوی استان چهارمحال و بختیاری در دانشگاه شهرکرد، یکی دیگر از اقدامات مهم دانشگاه در راستای ارزش‌های دفاع مقدس و شهداست. براساس اطلاعات اعلام شده از این کنگره، استان چهارمحال و بختیاری دارای ۷۲ شهید دانشجوست («کنگره...»، بش).

یکی دیگر از اقدامات مهم دانشگاه بعد از دوران جنگ، تاسیس اداره کل امور دانشجویان شاهد و ایثارگر است. این اداره سالدر  ۱۳۷۰ ش است تشکیل شدکه و به عنوان مرجع و مسئول رسیدگی به امور آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و رفاهی دانشجویان معزز شاهد و ایثارگر فعالیت می‌کند. یکی از اقدامات مهم و ارزشمند اداره امور شاهد و ایثارگران برای الگو سازی و نشر و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در بین دانشجویان، رونمایی از تابلوی سپهبد شهید علی صیاد شیرازی و شهدای دانشجوی دانشگاه شهرکرد در تیر ماه ۱۴۰۰ است. (همانجا).

نصب تابلوی سپهبد صیاد شیرازی و شهدای دانشجوی در دانشگاه شهرکرد همچنین در شهریور ۱۴۰۰ش با همت ادارة امور دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه، از تابلوی دانشمند شهید دکتر مصطفی چمران و دانشجوی شهید محمد حسین علم الهدی رونمایی شد (همانجا).

نصب تابلوی شهید چمران و شهید علم الهدی در دانشگاه شهرکرد این دو تابلو در مناسب‌ترین و بهترین موقعیت مکانی دانشگاه برای رؤیت دانشجویان و کارمندان نصب شده است.

از ۱۳۷۸ش و هم زمان با هفتة دفاع مقدس مسئولان دانشگاه از استادان و کارکنان جانباز و ایثارگر تجلیل و قدردانی به عمل می‌آورند. این اقدام ارزشمند هر سال و مصادف با هفتة دفاع مقدس در دانشگاه انجام می‌شود (همانجا).

از ۱۳۸۰ش تاکنون و به مناسبت هفتة دفاع مقدس و آغاز سال تحصیلی جدید، آیین غبار روبی و عطر افشانی قبور مطهر شهدای گمنام دانشگاه شهرکرد با حضور دانشجویان استادان و کارکنان دانشگاه برگزار می‌شود. این اقدام در مناسبت‌های مختلف بویژه در هفتة دفاع مقدس به صورت مستمر انجام می‌شود. یکی دیگر از اقدامات مهم دانشگاه بعد از جنگ تحمیلی، در جهت گسترش فرهنگ ایثار و شهادت، تاسیس کانون ایثار در۱۳۹۰ش بود. کانون ایثار در راستای گسترش فرهنگ ایثار و شهادت زیر نظر ستاد شاهد و ایثارگر دانشگاه به طراحی، برنامه ریزی، اجرا و نظارت بر فعالیت‌های علمی فرهنگی مرتبط می‌پردازد («معرفی...»، بش).

آیین تجلیل و تکریم پیشکسوتان دفاع مقدس، جمعی از مدیران اداره‌های استان چهارمحال و بختیاری و با حضور پرشور خانواده معظم و معزز شهدا، جانبازان و ایثارگران و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس استان، همزمان با سراسر کشور، در ۱۳۹۶ش در سالن شهید آوینی دانشگاه شهرکرد برگزار شد. در پایان این آیین از پیشکسوتان دفاع مقدس استان تجلیل و از کتاب‌های منتشر شده با موضوع دفاع مقدس رونمایی شد (همانجا). مراسم تجلیل از مادران دارای سه شهید استان در دانشگاه شهرکرد با حضور مادر شهید حججی و دختر سرلشکر خلبان شیرودی، در ۲ آبان ۱۳۹۶ش برگزار شد («معرفی...»،بش). در ۱۳۹۹ش با تلاش ادارة امور شاهد و ایثارگران دانشگاه و با همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه،  به مناسبت چهلمین سال آغاز جنگ تحمیلی، ویژه برنامة نقش دانشگاه شهرکرد در دفاع مقدس با هدف زنده نگاه داشتن یاد و خاطرة شجاعت و رشادت شهیدان و ایثارگران دفاع مقدس و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در دانشگاه شهرکرد برگزار شد. برپایی نمایشگاه عکس رزمندگان و جانبازان دفاع مقدس، رونمایی از طرح دیواری شهدای دانشجوی دانشگاه و نمایش نماهنگ شهدای شاخص دانشگاه، بخشی از برنامه‌های برگزار شده بود

   با تلاش ادارة  امور دانشجویان شاهد و ایثارگر، اولین شمارة نشریه ایثارگران (عنوان نشریه ایثارگران) دانشگاه شهرکرد اردیبهشت ۱۳۹۸ به چاپ رسید. ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در بین دانشگاهیان و جوانان، انعکاس فعالیت‌های اداره امور دانشجویان شاهد و ایثارگر، جمع‌آوری خاطرات ایثارگران دانشگاه شهرکرد و انعکاس فعالیت‌ها و برنامه‌های مربوط به امور ایثارگران، از اهداف چاپ این نشریه است (پیرعلی).

    دورة روایت‌گری دفاع مقدس در ۱۳۹۸ ش برای آشنایی دانشجویان با اهداف و ویژگی‌های دفاع مقدس به مدت دو روز در دانشگاه شهرکرد برگزار شد. نود تن از دانشجویان استان در دورة روایت‌گری مفهومی دفاع مقدس شرکت کرده‌اند. این دوره به صورت تئوری و عملی برگزار شد. دورة تئوری به مدت دو روز در دانشگاه شهرکرد برگزار شد. با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام شده، دورة عملی در یادمان‌های دفاع مقدس استان‌های خوزستان، ایلام و کرمانشاه برگزار شد («معرفی...»، بش). در همان سال نیز مسابقة جدول پلاک‌های زیر خاک به مناسبت هفتة دفاع مقدس از سوی کانون قرآن و عترت دانشگاه شهرکرد برگزارشد. این مسابقه در زمینه‌های مختلف شعر، داستان نویسی، خاطره و... برگزار شد. هدف از برگزاری این مسابقه، آشنایی دانشجویان و جوانان با مفاهیم دفاع مقدس در قالب انواع ادبی بوده است. ۳ خرداد ۱۴۰۱ ویژه‌برنامه گرامیداشت سوم خرداد، سالروز آزادسازی خرمشهر با تلاش دانشگاه شهرکرد و ادارة کل حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس استان چهارمحال و بختیاری در دانشگاه برگزار گردید («معرفی...»، بش).

به همت پایگاه بسیج شهید آوینی دانشکدة هنر و علوم انسانی فارسان و با همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه شهرکرد، به مناسبت گرامیداشت دهة مبارک فجر و همچنین در راستای حفظ و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، مصاحبه‌ای با خانوادة شهیدان قدیر و جمشید کریمی از شهدای شهرستان فارسان، انجام شد. گفتگو با خانوادة شهیدان قدیر و جمشید کریمی و بیان خاطرات زندگی این شهیدان عالی قدر، عنوان بخشی از فعالیت-های انجام شده توسط این دو شهید در طول دوران انقلاب و جنگ تحمیلی بخشی از مطالب بیان شده در این مصاحبه است (همانجا). 13 اسفند ۱۴۰۰ نهمین کنگرة ادبیات پایداری در دانشگاه شهرکرد برگزار شد. حدود صد مقاله در موضوعات مربوط با دفاع مقدس به کنگره ارسال شد. پیگیری مطالبة مقام معظم رهبری، شناسایی نویسندگان و برترین‌های ادبیات پایداری، استفاده از ظرفیت دانشجویان و فعالان در تولید محتوای ادبیات پایداری، پرداختن به آثار ادبیات پایداری و معرفی عوامل اثر گذار و نقش آفرین به نسل جوان با زبان علم از اهداف برگزاری این کنگره ملی بود (همانجا). 29 شهریور ۱۴۰۲ مراسم سراسری جهاد مقاومت از دیروز تا امروز ویژة هفته دفاع مقدس استان چهارمحال و بختیاری در دانشگاه شهرکرد برگزار شد. رونمایی از ۱۷ جلد کتاب و آهنگ شیر میدون با موضوع دفاع مقدس و تجلیل از خانوادة شهدا از دیگر برنامه‌های این مراسم بود (همانجا).

مآخذ:

پیرعلی، یاسر و  همکاران، نقش دانشگاه شهرکرد در هشت سال دفاع مقدس، تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، ۱۴۰۰ش؛ همو (مسئول اداره امور ایثارگران دانشگاه شهرکرد) مصاحبه با مؤلف، ۵ مهر ۱۴۰۲ش؛ «معرفی دانشگاه دولتی شهرکرد»، (بارگذاری: ۶ آبان ۱۳۹۸)» اخبار و اطلاعات، <www.sku.ac.ir>، (دسترسی: ۱۲ مهر ۱۴۰۲)؛ «دومین کنگرة شهدای دانشجوی استان»، (بارگذاری: ۲ آبان ۱۳۹۷ش)،خبرگزاری خبر آنلاین استان چهارمحال و بختیاری <www.khabaronline.ir>، (دسترسی: ۲۲ آبان ۱۴۰۲)؛ نظری، نیاز علی (کارمند جانباز دانشگاه)، مصاحبه با مؤلف، ۱۰ بهمن ۱۴۰۲ش.

/ سجاد نجفی بهزادی/