تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان سمنان، ادارۀ کل
از سازمان‌های خدمات اجتماعی و دولتی استان سمنان، به منظور ایجاد هماهنگی رابطۀ بین کارگران، کارفرمایان، تعاون‌گران و تشکلات صنفی بر اساس قانون کار و هم‌چنین، حمایت از کارگران و کمک به رفاه آنان است.
سابقۀ شکل‌گیری ادارۀ کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به تأسیس وزارت تعاون، کار، امور اجتماعی و رفاه و تأمین اجتماعی بازگردد که با تصویب مجلس شورای اسلامی( ۸ تیر ۱۳۹۰) و تصویب شورای نگهبان (۱۲ تیر۱۳۹۰)، در راستای طرح کوچک‌سازی دولت، از حاصل ادغام سه وزارت‌خانۀ رفاه و تأمین اجتماعی، کار و امور اجتماعی و تعاون ایجادشد.
با توجه به این‌که در استان سمنان، از این سه وزارت‌خانه، دوتا (تعاون، و کار و رفاه اجتماعی) ادارۀ کل داشتند و در جریان جنگ تحمیلی عراق ضد ایران (31 شهریور ۱۳۵۹)، به صورت مستقل عمل می کردند، در این‌جا، در دو بخش بررسی می‌شوند:
- اداره کل کار و امور اجتماعی استان سمنان
این اداره در ۱۳۵۰ش، به منظور ایجاد هماهنگی و حل اختلافات بین کارگران و کارفرمایان براساس قانون کار تأسیس شد. در اوایل انقلاب، ابتدا فعالیت خود را در ساختمانی در خیابان گلشهر، خیابان اتش‌نشانی، با شش کارمند آغازکرد و بعد از آن، از دهۀ ۱۳۷۰ش، به روبه‌روی آموزشگاه فنی _حرفه‌ای، در بلوار ۱۷ شهریور انتقال یافت (طاهریان).
در ۱۳۵۷ ش، در جریان اوج‌گیری مبارزات مردم علیه حکومت پهلوی دوم (1320_ 1357ش)، شماری از کارکنان این اداره نیز بدون ایجاد هیچ بی‌نظمی یا خللی در کار سازمان، در کنار دیگر گروه‌های اجتماعی در راهپیمایی و تظاهرات‌های خیابانی حضو یافتند (مجتهدزاده).
در دروۀ جنگ تحمیلی هشت‌ساله ( 31 شهریور ۱۳۵۹ش)، این اداره با ایجاد پایگاه بسیج و با همکاری شورای اسلامی و تشکل‌های کارگری، به جذب نیرو برای اعزام به جبهه اقدا کرد. معمولا در طول سال، همه نیروها یک دوره به جبهه می‌رفتند. برنامه‌ریزی برای اعزام نیروهای ستادی به جبهه با نوبت‌دهی، به نحوی ترتیب داده‌می‌شد که واحدهای ستاد در طول سال خالی نشود و به فعالیت‌های جاری ستاد پشتیبانی خلل وارد نشود. دوره‌های اعزام، معمولا چهل‌وپنج‌روزه بود. گاهی به کار و تخصص برخی کارکنان، بیشتر نیاز بود و ضرورت‌داشت که آن‌ها در ستاد بیشتر حضور داشت‌‌باشند؛ ازاین‌رو، افرادی که در جبهه حضو داشتند، مشتاقانه و داوطلبانه، یک دورۀ دیگر در آن‌جا می‌ماندند. عمل جایگزینی نیز چون با رضایت و از روی میل افراد بود، معمولا به سرعت انجام‌می‌شد. بسیار پیش‌می‌آمدکه نیرویی، به خواست خودش، دو دورۀ جهل‌وپنج‌روزه در منطقه می‌ماند که دراین‌میان، چهار تن جانباز شدند و یک تن نیز به نام علی‌اصغرکشاورزیان*، در عملیات والفجر ۸ به شهادت رسید (تارخ شهادت: ۲۱ بهمن ۱۳۶۴ش) که پلاک و مقداری از استخوان‌هایش پس از ۱۳ سال انتظار، به شهرستان دامغان منتقل‌شد و در گلزار شهدای روستای وامرزان به‌خاک‌سپرده شد (کشاورز) و به نکوداشت نام و یاد وی، ساختمان ادارۀ کار و رفاه اجتماعی سمنان به نام وی نام‌گذاری شده‌است (مهرابی).
در کنار وظایف اصلی این ادارۀ کل، مانند حمایت از حقوق کارگران در دورۀ بحرانی جنگ، تایید و نظارت بر ضرورت کار اضافی کارگاه‌ها، و نظارت بر فرآیند بازگشت به کار کارگرانی که در اثر جنگ بیکار شده‌‌بودند، بازدید از خانوادۀ شهدا و ایثارگران و حل مشکلات آنان و دیدار از مجروحان جنگی در بیمارستان‌ها و نیز ارسال کالاهایی، مانند لباس و پتو به جبهه، با همکاری کارخانه‌های پاکریس، گچ سمنان، ریسندگی و بافندگی سمنان، از دیگر فعالیت‌های این اداره در زمینۀ پشتیبانی از جنگ تحمیلی هشت‌ساله بوده‌است (مجتهدزاده).
- اداره کل تعاون استان سمنان
این اداره، پس از پیروزی انقلاب اسلامی (22 بهمن ۱۳۵۷) و با نام مرکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی، به منظور شکل‌گیری تعاونی‌های شهری و روستایی و سازمان‌دهی به آن‌ها شکل‌گرفت و از 1369ش، وزارت تعاون تشکیل‌شد که فعالیت خود را در استان سمنان، با نام ادارۀ کل تعاون، در ساختمانی در بلوار ولی عصر با ۱۱ کارمند آغازکرد ) مجتهدزاده).
این اداره در دورۀ جنگ تحمیلی هشت‌ساله، شماری نیرو به جبهه فرستاد )مهرابی) که از میان آن‌ها، ۸ نفر جانباز شدند(همو). از دیگر فعالیت‌های این اداره در زمان جنگ، تأمین خودرو، ،اعم از اتوبوس و سواری،، و فرستادن کالا برای جبهه با همکاری شرکت تعاونی استان سمنان و هم‌چنین، بازدید از خانوادۀ شهدا و ایثارگران بوده‌است. پایگاه بسیج این مرکز نیز در ۱۳۷۰ش تشکیل شد )همو ).
این اداره پس از پایان جنگ (29 شهریور ۱۳۶۷) نیز اقداماتی در زمینۀ ترویج فرهنگ ایثار و شهادت انجام‌داده‌است؛ ازجمله: نصب برنوشته ( بنر (و مصور (پوستر) شهدای دفاع مقدس هشت‌ساله در ساختمان اداره، برگزاری مراسم گرامی‌داشت هفتۀ دفاع مقدس و بسیج، به همراه اهدای جوایز به جانبازان و رزمندگان، برگزاری جلسات خاطره‌گویی و سخنرانی رزمندگان و بازدید از خانوادۀ شهدا (مهرابی).
در۱۳۹۰ش نیز در پی ادغام این اداره‌ها و تشکیل ادارۀ کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان سمنان، فعالیت و سیاست‌هایاین ادارۀ کل، در زمینۀ ترویج فرهنگ ایثار و شهادت ادامه‌یافت و به همین منظور، به جذب و به کارگیری ۸ تن از ایثارگران و فرزندان شهدا و جانبازان جنگ تحمیلی هشت‌ساله اقدام‌شد )مهرابی).
مآخذ: تاریخچۀ ادارۀ تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ( 1404)؛ کشاورز، محمدحسین (بازنشستۀ ادارۀ کار دامغان)، مصاحبه با مولف، ۲۲مرداد ۱۴۰۴؛ کشاورزیان، احمد (برادر شهید)، مصاحبه با مولف،۲شهریور ۱۴۰۴ش؛ طاهریان، حمیدرضا (مسئول حراست ادارۀ کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان سمنان)، مصاحبه با مولف، ۲۴مرداد۱۴۰۴؛ مجتهدزاده، حاج‌حسن (بازنشستۀ ادارۀ کار سمنان)، مصاحبه با مولف،۲۰مرداد ۱۴۰۴؛ مهرابی، علی‌اکبر (رییس ادارۀ کار و رفاه اجتماعی دامغان)، مصاحبه با مولف،۲۰ مرداد ۱۴۰۴.