شاه‌بختی، از خانواده‌های سرشناس شهرستان اشتهارد در استان البرز با سه شهید جعفر، حسین و علی، در جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران (31 شهریور ۱۳۵۹ - 29 مرداد ۱۳۶۷).

این سه شهید در خانواده‌ای مذهبی و پایبند به مبانی دینی در محله صیادیه اشتهارد (در زمان جنگ یکی از بخش‌های شهرستان کرج استان تهران) به دنیا آمدند. پدرشان، محمود، به کارگری در یکی از کارخانه‌ها اشتغال داشت و مادرشان، زینب شاه‌بختی، خانه‌دار بود. آنان شش فرزند داشتند که پنج پسر و یک دختر بود (فرهنگ ... ، ذیل نام‌ها).

جعفر شاه‌بختی (۱۰اسفند ۱۳۳۱- ۶ مرداد ۱۳۶۱): او سومین فرزند خانواده بود. دوران ابتدایی را در دبستان فروغی بسطامی واقع درس خواند. سپس برای کمک به امرار معاش خانواده به حرفه تراشکاری روی آورد و در مغازه تراشکاری حوالی میدان گمرک در تهران مشغول به کار شد (تحقیقات،> شهید جعفر شاه بختی <، بش؛ فرهنگ ...، ذیل نام). در شهریور ۱۳۵۰ به خدمت سربازی اعزام شد و پس از گذراندن دوره آموزشی، به همدان فرستاده شد و دو سال بعد، پس از پایان سربازی به حرفه تراشکاری ادامه داد (تحقیقات،> شهید جعفر شاه بختی <، بش). در ۱۱ شهریور ۱۳۵۵ نیز با گوهرتاج صفری ازدواج کرد. ثمره این ازدواج دو دختر و یک پسر بود که یکی از دختران بعد از شهادت پدر متولد شد (صفری).

یک سال پس از ازدواج، مبارزات ملت ایران برضد حکومت پهلوی اوج‌ گرفت و او با حضور در تظاهرات و ترغیب مردم برای این مبارزات، نقش موثری داشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به عضویت پایگاه بسیج محل درآمد (همو). در جنگ تحمیلی، جعفر دو بار و به مدت چهار ماه جبهه بود. نخستین اعزام در زمستان ۱۳۶۰ ش و بعدی در ۵ تیر ۱۳۶۱ به شهر بانه بود. در مرحله دوم اعزام، با وجود مخالفت‌های فراوان پدرش، برای اعزام به تهران رفت؛ اما به‌سبب پر بودن ظرفیت اعزام، راهی کرج شد و از طریق بسیج به بانه رفت (تحقیقات،> شهید جعفر شاه بختی <، بش). در همان‌جا نیز با اصابت تیر مستقیم به شهادت رسید. جنازه وی در امامزاده ام‌کبری و ام‌صغری شهرستان اشتهارد به خاک سپرده شد (فرهنگ ...، ذیل نام).

شهید از لحاظ اخلاقی خوش خُلق و صبور و باگذشت بود و با همه به خوبی برخورد می‌کرد (صفری). پدرشهید نقل می‌کند که وی از ۱۶ سالگی نماز می‌خواند و بر نماز اول وقت تأکید می‌کرد (تحقیقات،> شهید جعفر شاه بختی <، بش).

حسین شاه‌بختی (1 فروردین ۱۳۳۸- ۱۳ مرداد ۱۳۶۹): وی فرزند چهارم خانواده بود و تا پایان دوره ابتدایی درس خواند (فرهنگ، ذیل نام؛ (تحقیقات،> شهید حسین شاه‌بختی<، بش). وی به کار آهنگری و جوشکاری مشغول بود. در سال ۱۳۵۹ ش با مرضیه صدری زندگی مشترک خویش را آغاز کرد و صاحب یک فرزند دختر و یک فرزند پسر شد (صدری). او نیز همانند بدرش، جعفر با اوجگیری مبارزات ملت ایران برضد حکومت پهلوی در تظاهرات و پخش اعلامیه‌های امام خمینی(ره) موثر بود. او چهار سال بعد از شهادت جعفر، به جبهه رفت و در ۲۹ دی ۱۳۶۵، در جریان عملیات کربلای ۵ (19 دی ۱۳۶۵)، در منطقۀ شلمچۀ ایران و عراق (غرب خرمشهر و شرق شهر بصره)، با هدف تصرف آن و پیشروی به‌سوی بصره بر اثر اصابت ترکش به کمرش قطع نخاع شد و به مدت ۳ ماه در آسایشگاه به سر برد. در تابستان ۱۳۶۹ ش برای مداوا به آلمان سفر کرد و پس از انجام عمل جراحی، بر اثر عوارض ناشی از عمل به شهادت رسید. پیشتر از او، افزون‌بر، جعفر، علی هم به شهادت رسید. مزار وی در گلزار شهدای شهر اشتهارد در کنار دو برادر شهیدش است (فرهنگ، ذیل نام؛ (تحقیقات،> شهید حسین شاه‌بختی<، بش؛ نیز در ارتباط با شهادت علی شاه‌بختی نک: ادامه مقاله).

علی شاه بختی (۵ مرداد ۱۳۴۱ -۲۶ اردیبهشت ۱۳۶۷): او فرزند پنجم خانواده بود. دوران کودکی و نوجوانی خود زیر نظر پدرش به فراگیری نماز و احکام اسلامی پرداخت. دوره ابتدایی را در زادگاهش گذراند و پس از طی دوره راهنمایی، به علت مشکلات اقتصادی مجبور به ترک تحصیل شد و برای تأمین معاش خانواده در کنار برادرش، حسین به جوشکاری مشغول شد. در مبارزات سیاسی برضد حکومت پهلوی به پخش اعلامیه و نوارهای سخنرانی امام خمینی^(ره) مبادرت ‎‌ورزید و نیز در تظاهرات شرکت داشت. در همین راه نیز دستگیر و زندانی شد (فرهنگ، ذیل نام؛ تحقیقات،> شهید علی شاه‌بختی<، بش).

وی بعد پیروزی انقلاب اسلامی، در سال ۱۳۵۸ ش با تشکیل بسیج به عضویت این نهاد درآمد و به فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی پرداخت. در سال ۱۳۶۰ ش به خدمت سربازی رفت و بر اثر اصابت تیر به شکمش از سربازی معاف شد. یک سال بعد، با صغری هادی زندگی مشترک خود را آغاز کرد. ثمره‎‎ی این ازدواج فرزند دختر به نام صدیقه است (هادی). بعد از اردواج به جبهه رفت و در عملیات‌های خیبر (3 اسفند ۱۳۶۲)، در تالاب هورالهویزه (هورالعظیم، غرب دشت آزادگان)، در جنوب شرقی عراق و شرق رودخانۀ دجله، با هدف، گذر از هور و تهدید شهر بصره؛ کربلای ۵ (19 دی ۱۳۶۵)، در منطقۀ شلمچۀ ایران و عراق (غرب خرمشهر و شرق شهر بصره)، با هدف تصرف آن و پیشروی به‌سوی بصره؛ و بیت‌المقدس 4 (5 فروردین ۱۳۶۷)، با هدف تصرف ارتفاع شاخشمیران و تهدید سد دربندی‌خان در جنوب شرقی استان سلیمانیه در گردان امام سجاد از لشکر ۱۰ سیدالشهدا ^(ع) شرکت کرد. سرانجام در عملیات بیت‌المقدس ۴ در ارتفاعات شیخ محمد بر اثر اصابت ترکش به سرش به شهادت رسید. جنازه شهید، در کنار مزار برادر شهیدش، جعفر در گلزار شهدای اشتهارد به خاک سپرده شد (فرهنگ، ذیل نام؛ تحقیقات،> شهید علی شاه‌بختی<، بش).

در بخش هایی از وصیت‌نامه شهید آمده است: «شهادت مرثیه‌ای نیست که همه لایق آن باشند. این وصیت‌نامه را هم از این بابت می نگارم که احتمال شهادت برایم بسیار بعید می باشد؛ ولی به هر حال آرزو بر جوانان عیب نیست» (بش).

مآخذ: تحقیقات منتشر نشده بنیاد شهید و امور ایثارگران استان البرز (شهید جعفر شاه‌بختی)، ‌بی‌تا، موجود در بنیاد شهید و امور ایثارگران استان البرز؛ همان (شهید حسین شاه‌بختی)، ‌بی‌تا، موجود در همان‌جا؛ همان (شهید علی شاه‌بختی)، ‌بی‌تا، موجود در همان‌جا؛ شاه‌بختی، علی، وصیت‌نامه، سند مورخ بی‌تا، سند بش، موجود در بنیاد شهید و امور ایثارگران استان البرز؛ صدری، مرضیه (همسر شهید جعفر شاه‌بختی)، مصاحبه با زهرا شامراد، ۲۰ مرداد ۱۴۰۲؛ صفری، گوهرتاج (همسر شهید حسین شاه‌بختی)، مصاحبه با زهرا شامراد، ۲۵ مرداد ۱۴۰۲؛ فرهنگ اعلام شهدا: استان البرز، به کوشش مرکز مطالعات و پژوهش‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران: شاهد، ۱۳۹۵ ش؛ هادی، صغری (همسر شهید علی شاه‌بختی)، مصاحبه با زهرا شامراد، ۳۰ مرداد ۱۴۰۲.

/ شهدا و اشخاص/