عالی مقدم،  علیرضا (20 شهریور ۱۳۳۷-19 دی ۱۳۶۵)، جانشین فرمانده گردان حبیب بن مظاهر لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله(ص) نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.

علیرضا در محلة خانی‌آباد شهر تهران متولد شد. پدرش رضا، کفاش و مادرش صغرا آقابزرگ قزوینی، خانه‌دار بود و در کنار رسیدگی به امورات منزل، به کار خیاطی نیز می‌پرداخت. علیرضا فرزند چهارم خانواده بود و پنج برادر و دو خواهر داشت (ر.ک. مرکز مطالعات و پژوهش‌های ...، نشر شاهد، ۱۳۹۵، ص ۳۰۷؛ ؛ عالی مقدم، حسین، برادر شهید).

او در سال ۱۳۴۴ ش وارد مدرسه شد و دورة ابتدایی را تا پایة ششم در دبستان دادگر  تهران طی کرد و سپس در  1350 ش به‌منظور ادامه تحصیل در رشته تجربی وارد دبیرستان سخنور در تهران شد و تحصیلات خود را تا پایة دوم متوسطه ادامه داد اما در این مقطع به دلیل نگارش انشایی بر ضد حکومت پهلوی، از مدرسه اخراج شد (عالی مقدم، حسین، برادر شهید؛ والی، نسرین، همسر شهید).

خانوادة وی در ۱۳۵۵ ش، به دلیل هزینه‌های سنگین زندگی در تهران، به کرج مهاجرت کردند. علیرضا نیز در همان دوران جوانی عضو تیم فوتبالی متشکل از جوانان و نوجوانان محل زندگی خود در تهران شد و با کمک همان تیم، کتابخانة سیاری را راه‌اندازی کردند و از این طریق به انجام فعالیت‌های فرهنگی از قبیل خواندن کتاب و تحقیق در مورد گروه‌های سیاسی و منافقین می‌پرداخت و هم‌زمان در فعالیت‌های سیاسی دوران انقلاب ازجمله شرکت در تظاهرات و پخش اعلامیه‌های حضرت امام خمینی (ره)، رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، نیز حضور پررنگ داشت (همان‌ها).

پس از پیروزی انقلاب، اوایل سال ۱۳۵۸ ش عضو کمیتة انقلاب اسلامی کرج شد و به قسمت مبارزه با مواد مخدر رفت و به‌عنوان یکی از سرگروه‌های کمیته در زمینة کشف و مبارزه با مواد مخدر فعالیت می‌کرد. سپس در ۲۸ آبان همان سال به عضویت رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی کرج درآمد و تا ۱۲ آذر ۱۳۵۸ دورة آموزش عمومی نظامی را در پادگان آموزشی سعدآباد تهران گذراند. پس‌ازآن در ۱۳ آذر ۱۳۵۸ به‌عنوان تکور به برای مبارزه با ضد انقلاب مسلح در سنندج واقع در استان کردستان اعزام شد و تا ۲۷ دی همان سال به فعالیت خود ادامه داد (اداره کل ...، مرکز اسناد، پرونده شهید، فرم وضعیت خدمتی، ب ش؛ فرم اطلاعات فردی، ب ش؛ فرم کارگزینی سپاه کرج، سند ش ۱۲۹۱۱-81-7/10؛ عالی مقدم، حسین، برادر شهید).

پس‌ازآن علیرضا از ۲۸ دی ۱۳۵۸ تا ۲۷ فروردین ۱۳۵۹ به‌عنوان نیرو و مربی آموزش نظامی نیروهای بسیجی زیرمجموعه سپاه کرج فعالیت می‌کرد و پس‌ازآن تا ۲۷ شهریور همان سال به‌عنوان مسئول گروه رزمندگان اعزامی از کرج در سرپل ذهاب فعالیت می‌کرد. در ۲۱ مهر ۱۳۵۹ جهت آموزش سلاح سنگین به واحد آموزش ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی کرج معرفی شد (اداره کل ...؛ مرکز اسناد، پرونده شهید عالی مقدم، سند ش ۱۰۱ – 1705؛ پارسا، حمید، هم‌رزم شهید).

وی همچنین در ۹ آذر ۱۳۶۰ ، به همراه برادر کوچک‌ترش، محمدجواد، به مریوان اعزام شدند و در درگیری‌هایی که به‌منظور فتح تپه نودشه (شهری در ارتفاعات منطقه مرزی شهرستان پاوه) مریوان میان نیروهای سپاهی و کومله دموکرات، صورت گرفت، محمدجواد براثر اصابت تیر مجروح و به بیمارستانی در مریوان منتقل شد و در ۱۲ آذر همان سال به شهادت رسید (نک: ادامه مقاله؛ پارسا، حمید، هم‌رزم شهید).

عالی مقدم از ۷ اسفند ۱۳۶۰ تا ۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۱ نیز به همراه  هفت نفر از هم‌رزمانش به‌عنوان محافظان بیت امام خمینی (ره) مشغول به کار شد و پس از اتمام این مأموریت تا ۲۳ مرداد ۱۳۶۱ مسئولیت بازداشتگاه دادسرا زندانیان مواد مخدر در کرج را بر عهده داشت. سپس به جبهة جنوبی و منطقة فکه اعزام شد و در جریان عملیات والفجر مقدماتی که در ۱۷ بهمن ۱۳۶۱ در جبهة جنوبی در شمال چزابه و با هدف پیشروی به‌سوی العمارة عراق و تهدید آن در شرق انجام شد، فرمانده گروهان گردان حبیب بن مظاهر(ع) تیپ سلمان فارسی لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله(ص) بود و براثر اصابت ترکش به پا در فکه، مجدد دچار مجروحیت شد و پس از بهبودی به جبهه بازگشت و  از ۹ تیر ۱۳۶۲ تا ۱۹ تیر همان سال به‌عنوان مسئول دسته تیپ سلمان در لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) فعالیت نموده و پس از پایان این مأموریت در ۲۰ تیر ۱۳۶۲ تا ۲۴ مرداد همان سال در بنیاد تعاون مسکن سپاه پاسداران کرج مشغول فعالیت شد (اداره کل ...، مرکز اسناد، پرونده شهید، فرم معرفی، سند ش ۲۵۷ س – 1 – 0115؛ فرم وضعیت خدمتی، ب ش، فرم اطلاعات فردی بش؛ پارسا، حمید، هم‌رزم شهید).

عالی مقدم در ۳۱ شهریور ۱۳۶۲ از تیپ ۱۰ حضرت سیدالشهدا (ع) به جبهة غرب و منطقة مریوان اعزام و با سمت معاون گروهان رزمی گردان سلمان لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) در منطقه حضور داشت و در جریان عملیات والفجر ۴ (27 مهر ۱۳۶۲ )، در جبهة شمالی سلیمانیهـ پنجوین عراق و باهدف تصرف درة شیلرو پنجوین و نیز انسداد معابر تردد ضدانقلاب، انجام شد، در انجام شد، در ۱۲ آبان دچار مجروحیت و عصب دست راست وی قطع شد و در بیمارستان اختر تهران مورد عمل جراحی قرار گرفت اما بهبودی کامل حاصل نشد و توانایی حرکت انگشتان دست راستش را نداشت (اداره کل ...، مرکز اسناد، پرونده شهید، سند ش ۲۷۴، گواهی پزشکی؛ فرم اطلاعات فردی ب. ش؛ گواهی مجروحیت، سند ش ۱۳۰۰۲؛).

علیرضا در ۲۶ دی ۱۳۶۲ هم‌زمان با سالروز میلاد امام حسن عسکری (ع) با نسرین والی ازدواج کرد که حاصل این ازدواج، دو فرزند به نام‌های حامد و هدیه هستند (والی، نسرین، همسر شهید).

وی از ۲۱ تیر ۱۳۶۳ تا ۲۰ بهمن همان سال با سمت مسئول عملیات گشت سپاه پاسداران کرج فعالیت نمود. سپس به تیپ ۱۰حضرت سیدالشهدا (ع) پیوست و در ۲۱ بهمن ۱۳۶۳ تا ۳ تیر ۱۳۶۴ به ‌سمت فرمانده گروهان ؟؟ گردان حضرت علی‌اکبر(ع) تیپ) در جبهه حضور داشت و در جریان عملیات عاشورای ۳ که در ۲۵ مرداد ۱۳۶۴ در منطقة شمال فکه و با هدف انهدام قوای جنگی دشمن و گرفتن فرصت عکس‌العمل و طراح نبرد، انجام شد، براثر موج انفجار در منطقه فکه دچار پارگی پرده گوش شد و در ۱ آبان ۱۳۶۵ در بیمارستان امیراعلم تهران تحت درمان قرار گرفت (اداره کل ...، مرکز اسناد، پرونده شهید، فرم اطلاعات فردی ب ش، گواهی مسئولیت شهید سند ش /2/تی ۲/10 ل؛ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، فشرده نبردهای زمینی ۳۱ شهریور- 29 مرداد ۱۳۶۹).

عالی مقدم پس از بهبودی، در ۳۰ آذر ۱۳۶۵ به جبهه‌های جنوب و منطقه شلمچه اعزام شد و با مقام معاون گروهان ۳ گردان حبیب بن مظاهر لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) در عملیات کربلای ۵ که در ۱۹ دی ۱۳۶۵ در جبهة جنوبی شلمچه و باهدف تصرف شلمچه و پیشروی به‌سوی بصره انجام شد، حضور یافت. سرانجام در این عملیات هنگام پیشروی در شلمچه براثر بمباران هوایی و براثر اصابت ترکش به پهلو به شهادت رسید و پیکرش در گلزار شهدای بهشت‌زهرا (س) در تهران به خاک سپرده شد (اداره کل ...، مرکز اسناد، پرونده شهید، گواهی شهادت سند ش ۱۸۵۳۸؛ ر.ک. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، فشرده نبردهای زمینی ۳۱ شهریور- 29 مرداد ۱۳۶۹؛ ر.ک. مرکز مطالعات و پژوهش‌های ...، تهران، نشر شاهد، ۱۳۹۵، ص ۳۰۷).

شهید عالی مقدم فردی مؤمن و معتقد به اصول دینی و مذهبی، نماز اول وقت و قرائت زیارت عاشورا، باجذبه و درعین‌حال مهربان، منطقی، بی‌ریا، خوش‌رو و شوخ‌طبع بود و با دوستان و آشنایان به‌خوبی رفتار و تلاش می‌کرد هیچ‌کس را از خود نرنجاند، تأکید فراوانی بر پیروی از فرمایشات حضرت امام خمینی (ره)، رعایت حجاب و تربیت فرزندانی مؤمن و ولایی داشت (والی، نسرین، همسر شهید؛ عالی مقدم، حسین، برادر شهید).

همسر و برادر).

به گفته برادرش، علیرضا با توجه به شرایط کاری خود امکان دستیابی به بسیاری از امکانات را داشت اما به دلیل اعتقاد به خداوند، نظام و انقلاب و ولایت‌پذیری، از بسیاری از موقعیت‌ها چشم‌پوشی می‌کرد (عالی مقدم، حسین، برادر شهید).

شهید عالی مقدم در بخشی از وصیت‌نامه خود نوشته است: «مستحب است هر مؤمنی که به سفر می‌رود وصیت‌نامه خود را بنویسد و ما هم که به سفر رفته‌ایم وصیت‌نامه نوشته‌ام که امیدوارم به آن جامه عمل بپوشانید ... همه شماها را به خدا می‌سپارم و همیشه در نمازهایتان دعا برای امام را فراموش نکنید» (بش).

به‌پاس رشادت‌های این فرمانده دلاور کوچه‌ای در فاز دو خیابان سیزدهم رجایی شهر کرج به نام شهیدان عالی مقدم نام‌گذاری شده است.

محمدجواد عالی مقدم برادر علیرضا نیز، ۹ آبان ۱۳۴۱ در تهران متولد شد و تحصیلات خود را تا مقطع دیپلم در تهران ادامه داد و پس از پایان تحصیل در خرداد ۱۳۶۰ به جبهة کردستان اعزام شد و در ۹ آذر ۱۳۶۰ ش، به همراه برادرش علیرضا، به مریوان اعزام شدند و در درگیری‌هایی که به‌منظور فتح تپه نودشه (شهری در ارتفاعات منطقه مرزی شهرستان پاوه) مریوان میان نیروهای سپاهی و کومله دموکرات، صورت گرفت، محمدجواد براثر اصابت تیر مجروح و به بیمارستانی (نامش را نمی‌دانند) در مریوان منتقل شد و در ۱۲ آذر همان سال به شهادت رسید (پارسا، حمید، هم‌رزم شهید؛ عالی مقدم، حسین، برادر شهید).

مآخذ:  تحقیقات منتشر نشدة بنیاد شهید و امور ایثارگران (زندگی‌نامة شهید علیرضا عالی‌مقدم)، بی‌تا، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان البرز؛  فرهنگ اعلام شهدا: استان البرز، به کوشش مرکز مطالعات و پژوهش‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران: شاهد، ۱۳۹۵ ش؛ ادارة ثبت‌احوال شهرستان تهران، شناسنامه سند بی‌تا، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان البرز؛ ، اطلس جنگ ایران و عراق: فشرده نبردهای زمینی ۳۱ شهریور- 29 مرداد ۱۳۶۹، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲ ش؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شهرستان کرج، فرم کارگزینی سپاه کرج، گواهی مسئولیت  سند مورخ ۱۷ آبان ۱۳۸۶، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان البرز؛ والی، نسرین، (همسر شهید)، مصاحبه با مؤلف، ۶ مرداد ؛ عالی مقدم، حسین (برادر شهید)، مصاحبه باهمو، ۲۵ آذر ؛ پارسا، حمید (هم‌رزم شهید)، مصاحبه باهمو ، ۲۶ آذر ۱۴۰۰؛ تحقیقات منتشر نشدة بنیاد شهید و امور ایثارگران استان البرز (عنوان شهید علیرضا عالی‌مقدم)، بی‌تا، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان البرز؛ گواهی شهادت سند سند مورخ ۲۶ بهمن ۱۳۶۵، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان؛همان، گواهی بستری، واحد پزشکی شهید علی مازندرانی ۱۰سند مورخ ۲۶ مهر ۱۳۶۳، سند بش، موجود در همان‌جا؛ همان، گواهی مجروحیت، سند مورخ ۲۹ مهر ۱۳۶۲ ، سند بش، موجود در همان‌جا؛همان، گواهی بستری بیمارستان امیراعلم ، بی تا؛ گواهی بستری بیمارستان اختر شماره ۲۷۴، بی‌تا.

/ مینا صدیقیان/