زمانی بافقی، رضا (29 اسفند ۱۳۴۱-21 بهمن ۱۳۶۴)، فرمانده گروهان مستقل حزب‌الله تیپ مستقل پیادة ۱۸ الغدیر نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
رضا زمانی بافقی در شهر یزد*، در خانواد‌ه‌ای مذهبی زاده شد (ادارۀ ثبت‌احوال ... ). پدرش، حبیب‌الله، کارگر کارخانة سعادت و مادرش، خانم‌جان زارچی هَنزایی، خانه‌دار بود. آنان چهار پسر و چهار دختر داشتند و رضا ششمین فرزندشان بود ( فرهنگ ... ، ذیل نام). او دوره‌های ابتدایی، راهنمایی و متوسطه را به‌ترتیب، در دبستان ۲۵ شهریور، مدرسة شش بادگیری (اَباذَر کنونی) و هنرستان آلادپوش (شهید رجایی کنونی) گذراند و در ۱۳۶۰ ش، در رشتة صنایع چوب دیپلم گرفت (ادارۀ آموزش‌وپرورش ... ). او هم‌زمان با تحصیل، برای کمک به تأمین مخارج زندگی خانواده، تابستان‌ها به کار بنایی می‌پرداخت (زارچی هنزایی).
او در ۱۳۵۷ ش، با حضور در راه‌پیمایی‌های به مبارزات مردمی پیوست و با حضور در جلسات مذهبی ـ سیاسی به مبارزه‌اش وسعت بیشتری بخشید (همو؛ تحقیقات ... ، بش).
رضا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به عضویت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یزد درآمد و برای گذراندن دورة آموزش عمومی نظامی ۴۵روزة راهی پادگان شهید بهشتی یزد* (باغ خان* سابق) شد و پس‌ازآن، برای حفظ امنیت شهر، همراه دیگر نیروها در گشت‌های بسیج شرکت می‌کرد. در ۱ آذر ۱۳۶۰، به جبهة جنوب رفت و به مدت دو ماه، با سمت کمک آر.پی.جی‌زن در تیپ ۳۱ عاشورا مستقر در محور سوسنگرد، حضور داشت. در این مدت، در عملیات طریق‌القدس (8 آذر ۱۳۶۰)، در جبهۀ جنوبی، با هدف آزادسازی بستان و رسیدن به مرز در چزابه، شرکت کرد و از ناحیة دست مجروح شد (سپاه ... ، فرم استعداد ... ).
رضا در ۱۳۶۱ ش، با اَفسر حاتمی ازدواج کرد ( فرهنگ، همانجا). در ۲۷ تیر همان سال نیز در روابط عمومی سپاه پاسداران شهر هَرات، واقع در جنوبی‌ترین نقطة استان یزد، به مدت دو ماه خدمت کرد؛ پس‌ازآن، در یک دورة پنج‌ماهه محافظ امام‌جمعة این شهر شد (سپاه، گواهی خدمت، فرم استعداد). پس از پایان این مأموریت، به عضویت رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یزد درآمد و برای گذراندن دورة آموزش عمومی نظامی به پادگان غدیر اصفهان فرستاده شد و تا ۱۰ بهمن ۱۳۶۲، آموزش دید (پادگان ... ؛ سپاه، فرم تطبیق ... ، فرم تکمیلی ... ). آن‌گاه، به جبهه بازگشت و در عملیات بدر (20 اسفند ۱۳۶۳)، در تالاب هورالهویزه (هورالعظیم، غرب دشت آزادگان)، که برای تسلط بر جادة العمارة عراق ـ بصره در خاک عراق اجرا شد، با سمت فرمانده دستة یکی از گروهان‌های گردان محمد رسول الله(ص)* (حضرت رسول(ص)) از تیپ مستقل پیادة ۱۸ الغدیر* شرکت کرد (فرهنگ‌دوست). پس از پایان عملیات، به یزد بازگشت و در واحد بسیج سپاه یزد، به مدت سه ماه به خدمت مشغول شد (سپاه، فرم تأیید ... ).
زمانی بافقی در ابتدای شهریور ۱۳۶۴ بار دیگر، به جبهه رفت و فرماندهی گروهان مستقل غواص حزب‌الله از تیپ ۱۸ الغدیر راه بر عهده گرفت. چند ماه بعد، در تک پشتیبانی عملیات والفجر ۸ (20 اسفند ۱۳۶۴)، در جزایر ام‌الرصاص و و ام‌البابی (هر دو از جزایر اروندرود و جزو خاک عراق)، شرکت کرد (همان، گواهی خدمت، فرم تطبیق) و سرانجام در جریان همین عملیات، براثر اصابت ترکش به سرش به شهادت رسید (همان، گواهی شهادت). مزار او در گلزار شهدای آرامستان خُلدِ بَرین* زادگاهش واقع است ( فرهنگ، همانجا).
شهید زمانی بافقی فردی خوش برخورد و مؤدب بود. به کارهای فکری علاقه داشت. مطیع و فرمان‌پذیر نسبت به فرماندهان بود (سپاه، فرم نتیجه ... ، فرم استعداد).
در قسمتی از وصیت‌نامۀ وی چنین آمده است: «تا پای جان از میهن خویش و مرز و بوم آن دفاعکنید. به همه خواهران، حجاب و به برادران عفت و پاکدامنی را توصیه می‌کنم. از فرزندانم می‌خواهم تا برحسب علایق خود، فردی بزرگ و با ارزش شوند و به کشورشان خدمت کنند. و شهادت برای من تنها دریچة آزادی از دنیا است و شهادت تنها آرزوی یک انسان والاست. آری این دنیا برای سجود ملائک که حکم خلیفة الهی از خدا گرفته‌اند، کوچک است» (بش).
از او دو فرزند بر جای مانده است؛ یک دختر، پرستار بیمارستان شهید صدوقی یزد و یک پسر، کارمند ثبت اسناد و املاک استان یزد (حاتمی).
به‌پاس نکوداشت شهید، کوچه‌ای در زادگاهش به نام اوست.
مآخذ: ادارة آموزش‌وپرورش شهرستان یزد، گواهی‌نامة پایان تحصیلات دورة متوسطه، سند مورخ خرداد ۱۳۶۰، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ ادارۀ ثبت‌احوال شهرستان یزد، شناسنامه، سند مورخ ۱۳۴۲ ش، سند بش، موجود در همانجا؛ پادگان آموزشی غدیر اصفهان، گواهی‌نامة پایان دورة آموزشی، سند مورخ ۱۳۶۲ ش، سند بش، موجود در همانجا؛ تحقیقات منتشر‌نشدة کنگرۀ بزرگداشت سرداران و چهارهزار شهید استان یزد (دفتر اطلاعات فردی شهید رضا زمانی بافقی)، بی‌تا، موجود در همانجا؛ حاتمی، افسر (همسر شهید)، مصاحبه با مؤلف، ۲ اسفند ۱۳۹۸؛ زارچی هنزایی، خانِم‌جان (مادر شهید)، مصاحبه با کمیتة جمع‌آوری اسناد و آثار شهدا، بی‌تا؛ زمانی بافقی، رضا، وصیت‌نامه، سند مورخ ۱۸ اسفند ۱۳۶۳، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان یزد، فرم استعداد نیروی انسانی، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همانجا؛ همان، فرم تأیید مدت مأموریت و حکم مسئولیت، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همانجا؛ همان، فرم تطبیق ایثارگران، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همانجا؛ همان، فرم تکمیلی استعداد نیرو، سند مورخ ۱۳۶۲ ش، سند بش، موجود در همانجا؛ همان، فرم نتیجة ارزیابی حین آموزش، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همانجا؛ همان، گواهی خدمت، سند مورخ ۹ شهریور ۱۳۶۴، سند مورخ ۹ شهریور ۱۳۷۱، سند بش، موجود در همانجا؛ همان، گواهی شهادت، سند مورخ ۱۳۶۴ ش، سند بش، موجود در همانجا؛ فرهنگ اعلام شهدا: استان یزد، به کوشش مرکز مطالعات و پژوهش‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران: شاهد، ۱۳۹۵ ش؛ فرهنگ‌دوست، محمدمهدی (فرمانده یکی از گردان‌های تیپ مستقل پیادة ۱۸ الغدیر)، مصاحبه با مؤلف، ۱۲ اسفند ۱۳۹۸.
/ مهدی درج‌در/