ساعتیان، محمودرضا (۲۳ دی ۱۳۴۰–۶ خرداد ۱۳۶۷)، از روحانیان شهر یزد و فرمانده گردان امام علی(ع) تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.

او در شهر یزد* و در خانواده‌ای متدین و مذهبی به دنیا آمد. پدرش محمدحسین، آموزگار و مادرش بی‌بی شمایل گلشن تفتی، خانه‌دار بود. آن‌ها سه دختر و سه پسر داشتند و محمودرضا فرزند سوم‌شان بود (ادارۀ ثبت‌احوال ... ؛ فرهنگ ... ، ذیل نام).

محمودرضا قرآن را در پنج‌سالگی در مکتب‌خانه آموخت. تحصیلات ابتدایی را در دبستان صدیق و دورۀ راهنمایی را در مدرسۀ صالحی‌زاده گذراند (ساعتیان، محمدرضا). برای مقطع متوسطه در مدرسۀ رسولیان ثبت‌نام کرد که پس از گذراندن سال اول همراه با برادرش که در دانشگاه تهران پذیرفته‌شده بود، به تهران رفت و تحصیلات متوسطه را در مدرسۀ موسوی تهران ادامه داد. در همین ایام (1356 ش) که مبارزات ملت ایران بر ضد حکومت پهلوی شدت گرفته بود، به این مبارزات پیوست و در راه‌پیمایی‌ها و راه‌پیمایی‌ها شرکت می‌کرد. باوجوداین از تحصیل غافل نبود و از دانش‌آموزان ممتاز مدرسه شناخته می‌شد. او مدرک دیپلم را در خرداد ۱۳۵۹، در رشتۀ ریاضی‌وفیزیک دریافت کرد (ادارۀ آموزش‌وپرورش ... ؛ ساعتیان، محمدحسین). بلافاصله پس از اتمام تحصیلات دبیرستانی به یزد رفت و از ۱۰ مهر همان سال به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یزد درآمد و مسئول روابط عمومی این نهاد شد (سپاه ... ، گواهی مسئولیت).

محمودرضا در مهر ۱۳۶۰، برای تحصیل علوم دینی از سپاه استعفا داد و روانۀ قم شد و تحصیلات حوزوی را در مدرسۀ شهیدین بهشتی و قدوسی آغاز کرد و تا خرداد ۱۳۶۲، به تحصیلات حوزوی مشغول بود (مرکز ... ).

محمودرضا در ۲۳ تیر ۱۳۶۲ از طریق بسیج به جبهه رفت و با سمت نیروی تک‌ور به گردان قمر بنی هاشم* لشکر ۸ نجف اشرف پیوست. پس از مدتی در عملیات والفجر ۴ که در ۲۷ مهر ۱۳۶۲، در پنجوین ـ سلیمانیه در شمال شرقی عراق با هدف تصرف درۀ شیلر و پنجوین، انسداد معابر تردد ضد انقلاب عراق اجرا شد، شرکت کرد (فرهنگ‌دوست). پس از این عملیات با تشکیل تیپ تازه‌ تأسیس مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر* از نیروهای یزدی، بی‌درنگ به این تیپ پیوست و با سمت آر.پی.‌جی‌زن در یکی از گروهان‌های گردان امام علی(ع)* سازمان‌دهی شد. در ۳ اسفند ۱۳۶۲، در عملیات خیبر که در جبهۀ جنوبی، تالاب هورالهویزه (هورالعظیم، غرب دشت آزادگان) با هدف عبور از هور و تهدید بصره اجرا شد، فرماندهی دسته در یکی از گروهان‌های گردان امام علی(ع) را بر عهده گرفت. سپس در تیر ۱۳۶۳، در خط پدافندی کوشک در غرب خوزستان، حضور یافت (روح‌پرور).

محمودرضا چندی بعد معاون یکی از گروهان‌های گردان امام علی(ع) شد و در عملیات بدر که در ۲۰ اسفند ۱۳۶۳، در جبهۀ جنوبی، تالاب هورالهویزه با هدف قطع جادۀ بصره ـ العمارۀ عراق و تهدید بصره اجرا شد، شرکت کرد (سپاه، گواهی اعزام ... ).

او از ابتدای سال ۱۳۶۴ ش، معاون گردان امام حسن(ع)* تیپ ۱۸ الغدیر شد. در تابستان همین سال با بی‌بی زهرا سالاری ازدواج کرد و از شهریور ۱۳۶۴، در منزل کوچکی در قم اقامت گزیدند. چند ماه بعد در تک پشتیبانی عملیات والفجر ۸ که در ۲۰ بهمن ۱۳۶۴، در جزایر ام‌الرصاص و ام‌البابی (هر دو از جزایر اروندرود و جزو خاک عراق) اجرا شد، شرکت داشت. در فروردین ۱۳۶۵ که در خطوط پدافندی جزیرۀ مجنون مشغول خدمت بود، از ناحیۀ پا مجروح شد. پس از بهبودی در دو عملیات دیگر نیز شرکت داشت: ۱- کربلای ۴ در ۳ دی ۱۳۶۵، در جبهۀ جنوبی، ابوالخصیب با هدف تصرف ابوالخصیب و محاصره نیروهای مستقر در شبه جزیرۀ فاو (جنوب شرقی عراق) و تهدید بصره؛ و ۲- کربلای ۵ در ۱۹ دی همان سال در جبهۀ جنوبی، شلمچه با هدف تصرف آن منطقه و پیشروی به‌سوی بصره (روح‌پرور؛ کمالی اردکانی). در همین دورۀ، هم‌زمان با حضور در جبهه، تحصیلات حوزوی را نیز ادامه می‌داد و شرح لُمعه و اصول (سطح یک) را به پایان برده بود (ساعتیان، احمدرضا).

سپاه پاسداران در ابتدای ۱۳۶۶ ش عمده قوای خود را برای انجام سلسله عملیات‌هایی به شمال‌غرب منتقل کرد و یگان خدمتی ساعتیان نیز به آن منطقه منتقل شد. در این مقطع معاون گردان حضرت امیر (نک: امام علی(ع) *، گردان) بوده است؛ و چند ماه بعد از حضور در جبهۀ شمال‌غرب در عملیات بیت‌المقدس ۲ که در ۲۵ دی ۱۳۶۶، در جبهۀ شمالی، سلیمانیه ـ ماؤوت که به‌منظور تصرف ارتفاعات غرب شهر ماؤوت واقع در شرق عراق انجام شد، شرکت کرد. ساعتیان از بهمن ۱۳۶۶ به فرماندهی گردان حضرت امیر ارتقا یافت و در بهار ۱۳۶۷ برای مقابله با هجوم دوباره ارتش عراق به جبهه جنوب رفت (سالاری). سرانجام در خط پدافندی شلمچه بر اثر اصابت ترکش به قلبش به شهادت رسید و پیکرش را در گلزار شهدای آرمستان خُلد برین* در زادگاهش به خاک سپردند (پارسائیان، ص ۳۲۷؛ فرهنگ، همان‌جا).

شهید محمودرضا ساعتیان اخلاقی حسنه داشت. در برخورد اول با هر فردی ارتباط برقرار می‌کرد. عبادت‌های خالصانۀ او توجه دیگران را جلب کرده بود به‌گونه‌ای که در جبهه او را الهی می‌نامیدند (فرهنگ‌دوست؛ ساعتیان، احمدرضا).

شهید محمودرضا ساعتیان در قسمتی از وصیت‌نامه‌اش نوشته است: «بهترین توشه برای این سفر بزرگ [آخرت] که منزلگاه وعقبه‌های هولناک دارد، تقوا و عمل صالح است. دنیا چون سایۀ انسان است که هر کس به دنبال آن بدود به آن نمی‌رسد و به ظلمات می‌رسد ولی مردان خدا به‌سوی نور می‌روند. سفارش به تقوا را از زبان حضرت علی(ع) نقل می‌کنم: اوصیکم بتقوی الله» (بش).

شهید دو پسر به نام‌های ابوذر (زادۀ ۱۳۶۵ ش) و سلمان (زادۀ ۱۳۶۷ ش) دارد. آن‌ها بعد از شهادت پدر دو نامه از پدر خود دریافت کردند که در این نامه‌ها نشانی فرستنده بهشت ذکر شده بود. پدرشان نامه‌ها را با توجه به سن آن‌ها نوشته بود و بنا به توصیۀ وی در یک بازۀ زمانی ده‌ ساله از سنین بین هفت تا هفده‌سالگی گشوده شد. در این نامه‌ها به برپایی نماز توصیه شده بود. ابوذر اکنون کارشناس ارشد طراحی شهری و معمار و سلمان هم دانشجوی دکترای فلسفۀ علم است.

مآخذ: ادارۀ آموزش‌‌وپرورش شهرستان تهران، گواهی‌نامۀ پایان تحصیلات دورۀ متوسطه، سند مورخ ۱۳۵۹ ش، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ ادارۀ ثبت‌احوال شهرستان یزد، شناسنامه، سند مورخ ۱۳۴۰ ش، سند بش، موجود در همان‌جا؛ پارسائیان، محمدجواد، معراج (یادنامه شهدای محدوده حوزۀ ۷ مقاومت بسیج حضرت روح‌الله(ره) (سپاه ناحیه یزد)، یزد: بنیاد فرهنگی پژوهشی ریحانببب‌الرسول، ۱۳۸۲ ش؛ روح‌پرور، محمدمهدی (فرمانده وقت گروهان قیس ابن مُسُهَّر گردان انصار تیپ مستقل ۱۸ الغدیر)، مصاحبه با مؤلف، ۲۷ تیر ۱۳۹۹؛ ساعتیان، احمدرضا (برادر شهید)، مصاحبه با همو، ۱۷ تیر ۱۳۹۹؛ ساعتیان، محمدحسین (پدر شهید)، مصاحبه با همو، ۱۳ خرداد ۱۳۹۹؛ ساعتیان، محمدرضا (برادر شهید)، مصاحبه با همو، ۱۸ تیر ۱۳۹۹؛ ساعتیان، محمودرضا، وصیت‌نامه، سند مورخ ۱۳۶۵ ش، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ سالاری، بی‌بی زهرا (همسر شهید)، مصاحبه با مؤلف، ۱۴ تیر ۱۳۹۹؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان یزد، گواهی اعزام نیرو، سند بی‌تا، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ همان، گواهی مسئولیت، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ فرهنگ اعلام شهدا: استان یزد، به کوشش مرکز مطالعات و پژوهش‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران: شاهد، ۱۳۹۵ ش؛ فرهنگ‌دوست، محمدمهدی (فرمانده وقت گردان محمد رسول‌الله(ص)/ حضرت رسول(ص) تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر)، مصاحبه با مؤلف، ۲۳ خرداد ۱۳۹۹؛ کمالی اردکانی، جواد (مسئول وقت اطلاعات‌‌وعملیات تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر)، مصاحبه با همو، ۱۰ تیر ۱۳۹۹؛ مرکز مدیریت حوزۀ علمیه قم، حوزۀ علمیه شهید قدوسی، مدرک سطح یک حوزه، سند مورخ ۱۳۶۵ ش، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد.