سنگر سازان، موقعیت، مکانی در جنوب جزیرۀ قشم، برای استقرار گردان ۲۳ قدر جهاد سازندگی استان یزد.
این موقعیت در خیابان ساحلی شهر سوزا در فاصلۀ ۴۵ کیلومتری جنوب غربی شهر قشم قرار داشت که در ۷ مرداد ۱۳۶۴، ساختمان آن شامل دو مدرسه در حدود ششهزار مترمربع، ده کلاس و شش اتاق، به گردان ۲۳ قدر* تحویل داده شد. در این هنگام، ارتش عراق با گسترش سازمان نظامی خود، به شکل بیسابقهای حملات هوایی و موشکی خود را به مراکز صدور نفت ایران در خلیجفارس افزایش داده بود. ازآنجاکه احتمال حمله به این جزیره و تأسیسات آن میرفت (امین)، این گردان بهمنظور افزایش سطح دفاع غیرعامل، ساخت سنگر و پناهگاه برای مردم و نیروهای مسلح به آنجا گسیل شد. بدین منظور و پیشازاین، سه تن از نیروهای گردان به نامهای حسن امین، ابوالقاسم مظفری و حسین ضیایی برای انتخاب مکان استقرار گردان به قشم فرستاده شدند (امین؛ حسینمرشدی؛ پشتیبانی ... ؛ گردان ... )؛ سپس در نخستین اقدام و بهمنظور استقرار بخشی از گردان یک کانتینر، یک دستگاه خودرو سواری و یک دستگاه لودر به آنجا فرستاده؛ نیز همزمان در بندرعباس، جزیرۀ هنگام و باسعیدو در جزیرۀ قشم دفاتر گردان راهاندازی شد. بدین ترتیب بخشی از گردان در این موقعیت استقرار یافت (امین؛ حسینمرشدی). در ۸ تیر ۱۳۶۶ و با پایان مأموریت گردان در منطقۀ اروندکنار، این گردان با تحویل موقعیت سجاد* به قرارگاه مهندسی ـ رزمی کربلا، با سیصد نیرو و همۀ تجهیزات و امکانات به قشم رفت و این اقدامات را انجام داد: ساخت چهار دستگاه سنگرساز بتونی، هریک به مساحت ۳۶ مترمربع؛ یک تعمیرگاه ماشینآلات، به مساحت ۳۲۰ مترمربع؛ یک کارخانه یخ با ظرفیت تولید پنج تُن در روز، به مساحت ۱۵۰ مترمربع؛ یک آشپزخانه، به مساحت ۱۲۰ مترمربع با پوشش ایرانیت؛ پنج چشمه توالت و دستشویی؛ آبرسانی در همۀ مدرسه؛ ساخت یک تانکر دوازده هزار لیتری و یک واحد حمام؛ آسفالت محوطۀ مدرسه (اداره ... ؛ ستاد ... ؛ امین)؛ ساخت سنگرهای بتونی؛ تعمیر خودروهای سبکوسنگین؛ پشتیبانی تدارکاتی و غذایی از نیروهای منطقه؛ انجام امور اداری و دفتری؛ تولید و تأمین یخ و نگهداری از ماشینآلات و تجهیزات مهندسی. مسئولان این موقعیت بهصورت دورهای عبارت بودند از: حسن امین، محمدحسین حسینمرشدی، احمد میمنی، عبدالرسول جعفرزاده و علیمحمد انصاری. فعالیت این موقعیت تا نیمۀ دوم سال ۱۳۶۹ ش ادامه داشت که در همین سال به سپاه پاسداران قشم واگذار شد (قرارگاه ... ؛ امین).
مآخذ: ادارۀ آموزشوپرورش قشم، تشکر از اهدای ساختمانها و تأسیسات ساختهشده در مدرسه، سند مورخ ۸ مهر ۱۳۶۹، شم بازیابی ۰۲۷-13-8-1-10، موجود در سازمان جهاد کشاورزی استان یزد؛ امین، حسن (فرمانده گردان مهندسی ـ رزمی ۲۳ قدر جهاد سازندگی یزد)، مصاحبه با مؤلف، ۲۱ مهر ۱۳۹۸؛ پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی یزد، معرفی برادران ضیایی، مظفری و امین جهت راهاندازی فعالیت در جزیره قشم، سند مورخ ۷ مرداد ۱۳۶۴، شم بازیابی ۰۰۵-2-7-3-3، موجود در سازمان جهاد کشاورزی استان یزد؛ حسینمرشدی، محمدحسین (فرمانده گردان مهندسی ـ رزمی ۲۳ قدر جهاد سازندگی یزد)، مصاحبه با مؤلف، ۱۵ تیر ۱۳۹۸؛ گردان ۲۳ قدر، پیشنهاد به قرارگاه نوح، سند مورخ ۱۶ مرداد ۱۳۶۹، شم بازیابی ۰۰۶-14-8-1-10، موجود در سازمان جهاد کشاورزی استان یزد؛ ستاد گردان انصار، گزارش حضور کامل گردان در قشم، سند مورخ ۲۲ تیر ۱۳۶۶، شم بازیابی ۰۰۱-22-9-5-5، موجود در همانجا؛ قرارگاه نوح، موافقت تحویل ساختمانها به سپاه قشم، سند مورخ مرداد ۱۳۶۹، شم بازیابی ۰۰۶-14-8-1-10، موجود در همانجا.
/ محمدرضا کلانتریسرچشمه/