صحیفة خون، نام کتابی دربارة زندگینامۀ شهدای دانشآموز، دانشجو و معلمان استان یزد به قلم جلال حجفروش. واژۀ صحیفه در عنوان کتاب به معنای کتاب یا کتاب کوچک است و نویسندگان اسلامی، کتب آسمانی نازلشده بر پیامبران را صحیفه نامیدهاند (دائربببالمعارف ... ، ذیل صحف). خون مجاز از شهداست.
کتاب صحیفة خون در دو جلد تدوینشده است. جلد اول دو فصل دارد که پیش از ورود به فصل اول به این موضوعات پرداختهشده است: شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و آیتالله سید علی خامنهای، رهبر انقلاب ایران به همراه تقریظ ایشان (ص ۴-5) و سخنانی از محمدکاظم راشد یزدی از روحانیون و سخنرانان تأثیرگذار در حوزۀ انقلاب و دفاع مقدس و مسئول وقت بنیاد شهید استان دربارۀ کتاب صحیفة خون و مقام شهید آمده است (ص ۶).
موضوع فصل اول کتاب که عنوان ندارد، عبارت است از: واژۀ شهید، مقام شهید در قرآن، عظمت شهید در حدیث، چند قطعۀ تاریخی دربارۀ شهید، موضوع شهید و شهادت در کلام امام خمینی (ره) و ویژگیهای شهید از دیدگاه شهید آیتالله محمد صدوقی* از مبارزان سیاسی برجستۀ یزد، مطالبی را بیان کرده است (ص ۷-34).
در فصل دوم، بانام «زندگینامة شهدای فرهنگی استان یزد»، زندگینامۀ شصت شهید فرهنگی استان یزد (43 دانشآموز، ۱۱ دانشجو و ۶ معلم و فرهنگی) همراه با عکسهای آنها همراه با زندگینامۀ ۶ تن از شهدای صدر اسلام آمده است. این زندگینامهها خاطرهای از پدر یا مادر یا خود شهید، تولد، دوران کودکی و مدرسه، آشنایی با فعالیتهای انقلاب، تاریخ و نحوۀ شهادت وی را شامل میشود (ص ۳۶-383).
جلد دوم شامل دو فصل، همانند جلد اول با مطالبی از امام خمینی (ره) و با پیام آیتالله خامنهای و سید روحالله خاتمی، از علمای برجستة یزد آغاز میشود (ص ۶-10). فصل اول «تحلیلی از عملیات فتحالمبین» نام دارد که در ۲ فروردین ۱۳۶۱ در شمال غربی استان خوزستان انجام شد (ص ۱۹-35). فصل دوم بانام «پیشدرآمد» زندگینامۀ شصت شهید فرهنگی (52 دانشآموز و ۸ معلم و مربی) و ۶ شهید صدر اسلام را در بردارد. از بارزترین این شهدا معلم شهید، سید رضا پاکنژاد* است (ص ۴۱-447).
نکتۀ درخور توجه آنکه معیار انتخاب این شهدا از میان شهدای فرهنگی استان مشخص نیست و شاید قصد بر این بوده است که در جلدهای بعد به معرفی دیگر شهدا نیز پرداخته شود. نکتۀ دیگر، رعایت نکردن ترتیب الفبایی درآوردن نام شهدا و نیاوردن نام شاعر اشعاری است که در زندگینامۀ شهدای دانشآموز آمده است.
جلد اول صحیفۀ خون در قطع وزیری در ۱۳۶۲ ش و جلد دوم نیز در همان قطع و در ۱۳۶۴ ش به همت انتشارات و تبلیغات امور تربیتی آموزشوپرورش استان یزد چاپشده است.
مآخذ: الهامبخش، محمود (شاعر و بازخوان کتاب صحیفۀ خون)، مصاحبه با مؤلف، ۱ آبان ۱۳۹۸؛ حجفروش، جلال، صحیفة خون، یزد: امور تربیتی آموزشوپرورش استان یزد، ۱۳۶۲-1364 ش؛ دائربببالمعارف فارسی، به کوشش غلامحسین مصاحب، تهران: امیرکبیر، ۱۳۵۶ ش؛ فرهنگ اعلام شهدا: استان یزد، به کوشش مرکز مطالعات و پژوهشهای بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران: شاهد، ۱۳۹۵ ش. / ابوالفضل کریمی/