علی بن ابیطالب(ع)، گردان،  گردانی از تیپ ۲۵ کربلا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی متشکل از رزمندگان استان یزد.

نیروهای مسلح ایران پس از اجرای سه عملیات ثامن‌الائمه، ۵ مهر ۱۳۶۰، طریق‌القدس، ۸ آذر ۱۳۶۰ و فتح‌المبین در ۱ فروردین ۱۳۶۱، توانستند بخش وسیعی از خاک ایران را در خوزستان آزاد کنند. در این دوره، تنها منطقۀ جنوب غربی این استان و شهر خرمشهر در اشغال ارتش عراق باقی‌مانده بود. بدین منظور و برای آزادسازی این بخش، عملیاتی بانام بیت‌المقدس/ الی بیت‌المقدس طراحی شد. ازآنجاکه اجرای این عملیات مستلزم مشارکت پیش از گذشتۀ نیروهای داوطلب بسیج و سپاه بود، از استان یزد هم شماری درخور توجه از نیروی رزمنده به جبهه روانه شد. در این میان گروهی از آن‌ها با استعداد دو گروهان، که پیش از رفتن به جبهه، زیر نظر فتحعلی فلاح مهرجردی در پادگان شهید بهشتی* (باغ‌ خان* سابق) در یزد سازمان‌دهی و در همان‌جا آموزش نظامی مقدماتی را فراگرفتند، به پایگاه هشتم شکاری نیروی هوایی ارتش (شهید سرلشکر خلبان عباس بابایی کنونی)، در استان اصفهان گسیل شدند. در آنجا یک گروهان از نیروهای شهرستان نائین (از استان اصفهان) به آن‌ها افزوده شد و سازمان رزم گردان به سه گروهان رسید (فلاح مهرجردی).

فرماندهی این گردان بر عهدۀ فتحعلی فلاح مهرجردی و جانشینش علی‌اصغر انتظاری* بود؛ همچنین فرماندهان گروهان‌های ۱ و ۲ به ترتیب حسن خندقی و احمد طایفی نصرآبادی* بودند. این گردان پس از سازمان‌دهی با هواپیمای سی ۱۳۰ به پایگاه پنجم شکاری امیدیه در خوزستان و ازآنجا به پادگان شهید بهشتی، مقر تیپ ۲۵ کربلا در اهواز، رفت و زیرامر این تیپ قرار گرفت. در آنجا شماری از رزمندگان استان تهران به سازمان رزم آن افزوده و استعدادش به ۴۵۰ تن رسید؛ پس‌ازاین و در اردیبهشت ۱۳۶۱، مرتضی قربانی فرمانده وقت تیپ، نام گردان را علی بن ابیطالب(ع) برگزید. این گردان برای آمادگی شرکت در نبرد بیت‌المقدس دو روز در پادگان یادشده با طرح مانور خود آشنا شد. مانور گردان و دیگر یگان‌های تیپ، پیشروی از شمال غربی خرمشهر و رفتن تا نزدیکی مرز بین‌المللی (شلمچه) و پس‌ازآن با تغییر مسیر به سمت جنوب، قطع جادۀ شلمچه ـ خرمشهر بود (فلاح مهرجردی).

عملیات بیت‌المقدس در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱ با رمز «یا علی بن ابیطالب(ع)»، با هدف آزادسازی شهرهای خرمشهر و هویزه و جادۀ اهواز ـ خرمشهر آغاز شد (اطلس ... ، ص ۴۹). در ۱۸ اردیبهشت گردان علی بن ابیطالب(ع) برای شرکت در مرحلۀ دوم عملیات با بالگرد به ایستگاه حسینیه در سی‌کیلومتری جادۀ اهواز ـ خرمشهر هلی‌برد شد (فلاح مهرجردی)؛ اما به‌سبب تعجیل فرماندهان برای رسیدن به جادة شلمچه ـ خرمشهر در نزدیکی پل نو، رزمندگان گردان به‌ناچار، حدود بیست کیلومتر را زیر آتش شدید توپخانۀ ارتش بعث عراق، پیاده پیمودند که در این راه با اصابت گلولة توپ ۱۵۵ میلی‌متری به ستون گردان، تعداد ده تن از نیروها شهید و زخمی شدند. باوجوداین‌ و خستگی نیروها، گردان توانست در ساعت ۱:۳۰ بامداد ۲۰ اردیبهشت، به منطقة نبرد برسد و بی‌درنگ همراه دیگر یگان‌ها به دشمن حمله کرد. نبرد گردان و پیشروی‌اش به‌سوی مواضع ارتش عراق چنان سریع بود که به درگیری تن‌به‌تن و پرتاب نارنجک دستی انجامید که درنتیجۀ آن دشمن را به عقب‌نشینی وادار و با ادامۀ پیشروی به دژ مرزی شلمچه تا جادۀ شلمچه ـ بصره پیشروی کرد. درنتیجه رزمندگان گردان با این عملیات توانستند مسیر عقب‌نشینی نیروهای عراقی محاصره‌شده در خرمشهر را مسدود و ده روز در این منطقه پدافند کنند (همو؛ کیهان‌پناه، ص ۱۸۴)؛ سپس، گردان منطقۀ پدافند را به نیروهای ارتش واگذار کرد و پس از بازگشت به پادگان شهید بهشتی منحل شد. در این عملیات پانزده تن از نیروهای گردان شهید و بیش از هفتاد تن مجروح شدند (فلاح مهرجردی).

مآخذ: اطلس جنگ ایران و عراق: فشردة نبردهای زمینی ۳۱ شهریور ۱۳۵۹-29 مرداد ۱۳۶۷، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی،۱۳۹۲ ش؛ فلاح مهرجردی، فتحعلی (فرمانده گردان علی بن ابیطالب(ع))، مصاحبه با سید مهدی حامدی، ۱۸ مرداد ۱۳۹۹؛ کیهان‌پناه، امیرحسین، اطلس نبرد بیت‌المقدس، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۹۶ ش.

/ سید مهدی حامدی و فتحعلی فلاح مهرجردی/