قاسمی دیگر،  نام تئاتری صحنه‌ای دربارة رزمنده‌ای عراقی در جنگ تحمیلی، به نویسندگی ناصر حافظی‌مقدم و کارگردانی سید محمد‌حسین اعلایی یزدی.

حافظی‌مقدم در ۱۳۳۳ ش، در یزد زاده شد. او فارغ‌التحصیل مهندسی راه و ساختمان از دانشگاه مازندران دانشکدۀ فنی بابل در ۱۳۵۸ ش است. فعالیت جدی وی از ۱۳۴۸ ش، با بازی در نمایش‌های مختلف آغاز شد و پس از فراغت از تحصیل و شاغل‌شدن در آموزش‌وپرورش در ۱۳۵۸ ش، به فعالیت‌های نمایشی خود ادامه داد. او افزون‌بر بازیگری، آثار زیادی را نوشته و کارگردانی کرده است آثار دفاع مقدسی وی عبارت‌اند از: نویسندگی و کارگردانی نمایش اسیر (1365 ش) و نویسندگی قاسمی دیگر (1363 ش).

سید محمدحسین اعلایی در ۱۳۳۳ ش، در یزد زاده شد و از ۱۳۵۰ ش فعالیت هنری خود را تئاتر، فیلم‌برداری و عکاسی آغاز کرد و در ۱۳۷۵ ش، از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در رشتۀ طراحی مدرک درجۀ دو هنری گرفت. او کارگردان و نویسندۀ نمایش‌های متعددی ازجمله قاسمی دیگر، مبارزه در اسارت، یانکی‌ها، تصمیم و مرزبان پیر است.

سبب نام‌گذاری هم‌زمان بودن آن با ایام محرم در مهر ۱۳۶۳ و همنامی شخصیت اصلی نمایش با حضرت قاسم (ع) است. قاسمی دیگر روایت رزمنده‌ای عراقی به‌نام قاسم است و به همین سبب انگیزۀ کارگردان در این نمایش به تصویر کشیدن جلوه‌ای از حماسۀ رزمندگان در قالب هنر حماسی بوده است.

قاسمی دیگر روایت رزمندة شیعۀ عراقی به نام قاسم از پدر و مادری ایرانی است که به نیروهای ایرانی اطلاعات نظامی می‌رساند؛ اما عراقی‌ها متوجه می‌شوند و در جست‌وجوی او به محل زندگی‌اش می‌روند و هرکسی را که در کوچه و بازار می‌بینند، برای پیدا کردن قاسم بازداشت و شکنجه می‌کنند؛ اما کسی او را لو نمی‌دهد. در ادامه، افسر عراقی دستگیرشدگان را تیرباران می‌کند؛ درصورتی‌که مردم او را پنهان کرده‌اند. از طرف دیگر، پدر قاسم در جبهه‌ها به دنبال فرزندش می‌گردد؛ اما او را پیدا نمی‌کند و در پایان، خواب حضرت قاسم (ع) را می‌بیند که حجله‌ای برای او بسته‌اند و مردم هلهله و شادی می‌کنند. وقتی او به حجله نزدیک می‌شود، تصویر فرزندش را می‌بیند.

این نمایش با دوازده بازیگر و بدون دکور به‌صورت فرم (حرکات نمایشی) در ۱۳۶۳ ش اجرا شد و در جشنوارۀ هجرت کرمان در آبان همین سال، رتبۀ نخست در بخش کارگردانی به اعلایی یزدی و رتبۀ دوم در بخش نویسندگی و بازیگری به ناصر حافظی‌مقدم رسید.

مأخذ:  اعلایی یزدی، سید محمدحسین (کارگردان تئاتر قاسمی دیگر)، مصاحبه با مؤلف، ۳۰ تیر ۱۳۹۹.

/ راضیه ساقی/