همگام با حماسه،  یا نقش مردم شهرستان ابرکوه در دفاع مقدس، کتابی دربارۀ حضور اهالی شهرستان ابرکوه و نقش سازمان‌های دولتی این شهرستان در جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران نوشتۀ محمدرضا بابایی ابرقویی.

بابایی ابرقویی در ۱۳۳۹ ش در شهر ابرکوه زاده شد و در دورۀ دفاع مقدس ۴۸ ماه در جبهه حضور داشت. او اکنون، از پژوهشگران و نویسندگان استان یزد در حوزۀ جنگ تحمیلی است و همگام با حماسه حاصل سه سال تلاش وی است. عنوان کتاب برگرفته از همراهی و همگامی مردم این شهرستان با رزمندگان حماسه‌ساز در مقابل ارتش عراق است.

کتاب در ده فصل نوشته شده است. در فصل نخست با عنوان «کلیات» پس از اشاره‌ای کوتاه به پیشینة شهرستان ابرکوه، به‌طور مختصر، به چرایی و چگونگی آغاز جنگ تحمیلی و وضعیت سیاسی، اقتصادی و نظامی ایران و عراق در آستانة جنگ (ص ۳۵-50)، عوامل مؤثر بر روحیة رزمندگان ایرانی در دفاع از کشور (ص ۵۰-58) و ضرورت تدوین کتاب، نحوۀ جمع‌آوری مطالب، مشکلات و تعریف مفاهیم پرداخته شده است (ص ۵۸-72).

در فصل دوم، با عنوان «مقایسة آماری» جمعیت شهرستان ابرکوه و ایثارگران آن با جمعیت و ایثارگران کشور مقایسه شده و این نتیجه به‌دست‌آمده است که متوسط جمعیت ایثارگران این شهرستان از میانگین کشوری بیشتر است (ص ۷۳-83).

فصل سوم با نام «شهدا»، زندگی‌نامة شهدای این شهرستان را دربر دارد. در این فصل، آمار خانواده‌های دارای بیش از دو شهید، جوان‌ترین و مسن‌ترین آن‌ها، وضعیت تأهل و تجرد شهدا و نیز وضعیت اشتغال و ازدواج فرزندانشان آمده است. افزون‌بر این، شمار شهدای دانشجو، زنان، کودکان و سرداران بیان شده است. مهم‌ترین قسمت این فصل زندگی‌نامۀ شهدا در چهار بخش شهدای روحانی، دانشجو، جانبازان شهید و سایر است. در این بخش‌ها، از هر شهید دست‌کم، یک عکس آمده است (ص ۸۵-230).

مؤلف در فصل چهارم، با عنوان «جانبازان و آزادگان»، آمار و اطلاعات مختص جانبازان و آزادگان ابرکوه را پی گرفته، و به بررسی و مقایسۀ کمی جانبازان آن با کل کشور پرداخته، و آنگاه، اطلاعات مختصری از زندگی‌نامۀ جانبازان و چگونگی اسارت آزادگان را آورده است (ص ۲۳۱-312).

فصل پنجم با عنوان «سازمان‌های نظامی و انتظامی»، نقش نیروهای نظامی و انتظامی مانند ارتش جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی انتظامی (ژاندارمری، شهربانی و کمیتة انقلاب اسلامی) همراه با تصویر بررسی شده است (ص ۳۱۳-408).

فصل ششم، با نام «سازمان بسیج مستضعفین» به نقش بسیج ابرکوه در جنگ اختصاص دارد؛ همچنین، دربارۀ نقش بسیج، افزون‌بر نحوۀ تشکیل آن در ابرکوه و اعزام نیروها به جبهه، به چگونگی تشکیل گردان امام سجاد(ع) اشاره شده است (ص ۴۰۹-506).

در فصل هفتم، با عنوان «اقشار و اصناف مختلف مردم» نقش روحانیان، دانشجویان، مداحان، بانوان، شعرا، کامیون‌داران، عشایر، دامداران و کارگران شهرستان ابرکوه بررسی شده است (ص ۵۰۷-622).

نام فصل هشتم «ادارات، نهادها، سازمان‌های دولتی و غیردولتی» است که در آن، اطلاعاتی دربارة نقش نهادها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی شهرستان ابرکوه مانند مساجد، مدیریت جهاد کشاورزی (جهاد سازندگی سابق)، مدیریت آموزش‌وپرورش، انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان، جمعیت هلال‌احمر، شبکة بهداشت و درمان و اداره‌های ورزش و جوانان، مخابرات، پست، تبلیغات اسلامی، بهزیستی و نیز شهرداری ابرکوه اشاره شده است (ص ۶۲۳-718).

در فصل نهم کتاب، با عنوان «جلوه‌های ایثار و نکته‌های ویژه» 93 خاطره از جلوه‌های ایثار و نکته‌هایی برجسته دربارة شهدا، جانبازان، آزادگان و رزمندگان شهرستان ابرکوه آمده است (ص ۷۱۹-802).

فصل پایانی کتاب «شوخ‌طبعی‌ و زنگ تفریح» نام دارد که در آن، به پنجاه گفتار و رفتار طنزگونه، شوخی‌ها و همچنین ورزش‌های محلی نیروهای رزمندة این شهرستان همراه با تصاویر دارای زیر‌نویس اشاره شده است (ص ۸۰۳-852).

در جمع‌آوری و تدوین این اثر، افزون‌بر مآخذ ذکر‌‌شده در کتاب، از اسناد موجود در سازمان‌های نظامی، بنیاد شهید، جهاد کشاورزی، جمعیت هلال‌احمر، دست‌نوشته‌های خبرنگار واحد مرکزی خبر، یادداشت‌ها، برگه‌های اعزام و تسویه‌حساب از جبهه، گواهی‌های حضور در مناطق جنگی و نظایر این‌ها استفاده شده است؛ نیز از پرسش‌نامه، مصاحبه، خاطرات شفاهی و مکتوب دربارۀ عملیات‌ها، شهیدان و ایثارگران بهره برده شده است (ص ۲۲).

از ویژگی‌های کتاب می‌توان به فهرست اعلام (ص ۸۹۷-935)؛ نمودار؛ جدول؛ عکس‌های رنگی شهدا، جانبازان و رزمندگان؛ اسناد و مدارک مربوطه در پایان هر فصل؛ معرفی همة شهدا، جانبازان و آزادگان شهرستان ابرکوه و ثبت اسامی آن‌ها اشاره کرد.

نخستین‌بار این اثر در ۱۳۹۳ ش در قطع وزیری به همت انتشارات هدی در قم، چاپ شد.

مأخذ:  بابایی ابرقویی، محمدرضا، همگام با حماسه: نقش شهرستان ابرکوه در دفاع مقدس، قم: هدی، ۱۳۹۳ ش.