این مقاله تایید نهایی نشده است و صرفاً برای بررسی بصورت عمومی منتشر شده است. (غیر قابل استناد)
توزیع نیروی برق استان خراسان شمالی، شرکت، یکی از اداره‌های دولتی استان با سهامی خاص به منظور توزیع نیروی برق برای مردم استان.
در ۱۲۸۱ ش نخستین کارخانه برق در ایران در بجنورد، واقع در مرکز استان آغاز به کار کرد (ر.کنک: روشنی زعفرانلو و دیگران، ص ۱۵۳). بعدازآنبعد از آن، در ۱۳۳۹ ش کارخانه برق شرکت تضامنی تاتاری توسط حسن تاتاری راه‌اندازی شد (سوالونی ]و دیگران[، ص ۲۹۰). در ۱۳۴۲ ش دولت ایران به منظور بهبود وضع برق کشور، «سازمان برق ایران» را تأسیستاسیس کرد. اما دو سال بعد، مجلس ملی برای توسعه صنعت برق و نیز توسعه و تأمینتامین آب مورد نیاز، «وزارت آب و برق» را تشکیل داد. بر این اساس شرکت برق منطقه‌ای خراسان تأسیستاسیس شد (همو، ص ۱۱۷). به‌این‌ترتیببه این ترتیب در ۱۳۴۶ ش کارخانه برق تاتاری به شرکت برق منطقه‌ای خراسان واگذار شد و این شرکت، افزون‌برافزون بر بهره‌برداری از نیروگاه تحویلی، نیروگاه جدیدی را در غرب بجنورد تأسیستاسیس کرد (همو، ص ۲۹۱).
دو سال پس از تأسیستاسیس نیروگاه جدید در بجنورد (1348 ش)، شرکت تخصصی مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران (توانیر) در کشور آغاز به کار کرد. به تبع آن اختیارات برق شهرستان بجنورد از شرکت برق منطقه‌ای خراسان جدا شد و به عنوان شرکت برق منطقه‌ای بجنورد فعالیتش را از ۱۳۵۱ ش آغاز کرد (شجاع). در ۱۳۵۳ ش با تشکیل وزارت نیرو(«تاریخچة توانیر»، بش)، تمامی اختیارات شرکت برق منطقه‌ای بجنورد به این وزارتخانه واگذار شد («دربارة شرکت توزیع ... »، بش).
در جریان جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران (شهریور ۱۳۵۹- تیر ۱۳۶۷) شرکت برق منطقه‌ای منطقه‌ای بجنورد فعالیت‌های خود را در حمایت از رزمندگان در قالب پشتیبانی انجام داد. ازآنجاکهاز آن جا که شرکت برق منطقه‌ای منطقه‌ای بجنورد تا ۱۳۸۳ ش مستقل بوده و پس از تشکیل استان اسناد سازمانی آن با تشکیل شرکت توزیع نیروی برق استان خراسان شمالی براثربر اثر تغییرات ساختار از بین رفت (برای اطلاع از این تغییرات ر.نک: ادامه مقاله)، آگاهی چندانی از عملکرد آن در دست نیست. بر اساس اندک اطلاعات به‌دست‌آمده، در ۱۳۶۲ ش این اداره «پایگاه بسیج شهید محمود پاوه» را تشکیل داد. پس از تشکیل پایگاه، پشتیبانی در قالب کمک‌های نقدی و غیرنقدی به جبهه‌ها جبهه‌ها و اعزام نیروهای داوطلب رزمی و تخصصی از طریق پایگاه انجام می‌شد. ازآنجاکهاز آن‌جا که در 1365 ش، جلوگیری از تهاجم دشمن در راستای راهبرد دفاع متحرک مستلزم پذیرش نیروی زیاد در جبهه‌ها بود، این شرکت نیز اقدام به گسیل شماری از کارکنان به جبهه نمود (حاجی‌زاده). هم‌چنین در ۱۳۶۷ش گروهی هفت نفره از کارمندان اداره برق بجنورد به همراه رئیس وقت اداره برق شیروان به مناطق عملیاتی اهواز (در خوزستان) و سومار (جنوب غربی ایلام) گسیل شدند (رادکانی).
در ۱۳۷۱ ش وزارت نیرو شرکت‌های استانی از جمله «شرکت توزیع نیروی برق استان خراسان» را تأسیستاسیس و متولی انجام کلیه کارهای مربوط به توزیع نیروی برق در استان خراسان (شامل سه استان فعلی: خراسان‌های خراسان‌های شمالی، رضوی و جنوبی) نمود. اما با توجه به گستردگی جغرافیایی استان، حوزه عملیاتی آن در قالب دو مدیریت برق شمال و جنوب استان تقسیم شد که گستره فعلی استان خراسان شمالی در قالب مدیریت برق شمال فعالیت داشت. باوجوداینبا وجود این از ابتدای ۱۳۷۵ ش، با توجه به توسعه شبکه‌ها شبکه‌ها و افزایش دامنه فعالیت، حوزه عملیاتی شرکت در استان خراسان به سه مدیریت تقسیم شد که در این میان شهرستان بجنورد در بخش مدیریت شمال باقی ماند («دربارة شرکت توزیع ... »، بش). در ۱۳۸۱ ش شهرستان بجنورد از حوزة عملیاتی مدیریتی برق استان خراسان منفک و بانامبا نام «شرکت توزیع برق شمال خراسان» ایجاد شد (شجاع). دو سال بعد، و در ۱۳۸۳ ش، در پی تشکیل استان خراسان شمالی به سبب دارا بودن شاخص‌های تأثیرگذارتاثیرگذار در فرآیند تقسیمات کشور از لحاظ جمعیت، وسعت و همگنی اجتماعی («قوانین و مقررات»،بش)، به منظور توزیعتوریع برق در میان مردم استان از لحاظ ساختار اداری «شرکت توزیع نیروی برق استان خراسان شمالی»، در ۱۳۸۴ ش تأسیستاسیس شد (شجاع).
این شرکت از مدیرعامل؛ قائم‌مقامقائم مقام مدیرعامل در مدیریت‌های توزیع برق شهرستان‌ها؛ معاونت بهره‌برداری و دیسپاچینگ؛ برنامه‌ریزی و مهندسی؛ فروش و خدمات مشترکین؛ منابع انسانی؛ مالی و پشتیبانی؛ هم‌چنین مسئول دفتر هیات مدیره؛ دفتر حراست و امور محرمانه؛ دفتر روابط عمومی و دفتر حقوقی و رسیدگی به شکایات تشکیل شده است. («دربارة شرکت توزیع ... »، بش).
هدف از تشکیل این شرکت، توزیع برق مطمئن و پایدار برای کلیه مشترکان و ذینفعان است. ازجملهاز جمله وظایف اصلی شرکت توزیع نیروی برق استان خراسان شمالی می‌توان به توسعه و اصلاح شبکه‌های توزیع، فروش انشعاب و انرژی، ارائه خدمات پس از فروش و بهینه‌سازی مصرف انرژی اشاره کرد. (همان‌‌جا).
پس از تشکیل شرکت نیروی برق استان خراسان شمالی، فعالیت‌های آن در راستای فرهنگ ایثار و شهادت پر رنگ‌تر رنگ‌تر شد و به پاس نکوداشت و تکریم حماسۀ شهدا و ایثارگران ، علاوه بر جذب و بکار بکار‌گیری بیش از ۵۰ نفر از ایثارگرانایثاگران و خانواده‌‌های خانواده‌‌های آنان، به صورت مستمر، اقداماتی را انجام داده است که از آن جمله ارائه تخفیف و معافیت هزینه انشعاب و برق مصرفی و تقدیر از ایثارگران در مراسم مختلف مانند هفته دفاع مقدس، دهه فجر و ولادت حضرت ابوالفضل(ع) است. هم‌چنین اقداماتی مانند آذین‌بندی و فضاسازی اداره؛ برگزاری مسابقه کتابخوانی؛ حضور در مزار شهدا و دیدار با خانواده ایثارگران؛ تجلیل از مادران و همسران شهید همکار هر ساله به مناسبت هفته دفاع مقدس از دیگر اقدامات آن است (قوامی).
مشارکت در برگزاری مراسم بازسازی عملیات بازی بازی‌دراز به‌صورت نمادین ؛ مانور جهادی در برق‌رسانی به روستاها؛ برگزاری نمایشگاهنمایش‌گاه عکس بانامبا نام «زمانی برای زن بودن» برای روایت حضور زنان در دفاع مقدس؛ ثبت خاطرات ایثارگران اداره در قالب تصویربرداری و مصاحبه به صورت رسمی از جمله اقدامات دیگر این اداره در ایام هفته دفاع مقدس (1400 ش) است (قوامی).
مآخذ: «تاریخچة توانیر»، (نبارگذاری: ۲۳ بهمن ۱۴۰۰)، شرکت توانیر، <www.tavanir.org.ir> ، (دسترسی: ۲۵ بهمن ۱۴۰۰)؛ حاجی‌زاده، محمد (کارمند سابق اداره برق منطقه‌ای بجنورد)، مصاحبه با مؤلفمولف، ۲۰ آذر ۱۴۰۰؛ «دربارة شرکت توزیع نیروی برق استان خراسان شمالی»، (پدید آوردنبارگذاری: ۲۰ بهمن ۱۴۰۰)، شرکت توزیع نیروی برق استان خراسان شمالی، <www.nkedc.ir> ، (بارگذاریدسترسی: ۲۱ بهمن ۱۴۰۰)؛ رادکانی، رضا (کارمند سابق اداره برق منطقه‌ای بجنورد)، مصاحبه با همو، ۲۲ آذر ۱۴۰۰؛ روشنی زعفرانلو، قدرت‌الله ]و دیگران[، سفرنامه‌های سهام‌الدوله بجنوردی، تهران: علمی و فرهنگی، ، ۱۳۷۵ ش؛ سوالونی، غلامرضا و دیگران، یکصد سال تاریخ صنعت برق خراسان، مشهد: قاف مشهدالرضا (ع)، 1387 ش؛ شجاع، رضا (کارمند شرکت توزیع نیروی برق بجنورد)، مصاحبه با همو، ۲۰ آذر ۱۴۰۰؛ قوامی، مهران (کارمند شرکت توزیع نیروی برق بجنورد)، مصاحبه با همو، ۲۴ آذر ۱۴۰۰؛ «قوانین و مقررات»، (بارگذاری: ۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۳)، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، <www.rc.majlis.ir/fa/law/show/94006> ، (دسترسی: ۲۷ دی ۱۴۰۰).
/الهام تفضلی/
/ الهام تفضلی/