اسلامیان، پـرویز (11 خـرداد ۱۳۳۷-24 تیر ۱۳۶۱)، فرمانده گروهان ۱ گردان نصر لشکر ۴۱ ثارالله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.

پرویز، ﻓﺮزﻧـﺪ ﻋﺒـﺎس و ﻣﻠﻮک، در خـانواده‌ای مذهبی و مبارز در محلة چمن چوپان‌ها (بلوار آیت‌آلله کاشانی کنونی) شهر همدان* به دنیا آمد. پدرش در خیابان شورین (شهداءِ کنونی) مغازه سرامیک‌فروشی داشت. او در دوران کودکی افزون بر حضور در مکتب‌خانه، همراه پدر و ﺑﺮادرانش مسعود و سعید* در جلسات قرآن مسجد محله و همچنین مسجد میرزا لطف‌الله شرکت می‌کرد (اسلامیان). چند سال بعد همراه خانواده به محلة کُلَپا (واقع در خیابان شهید مدنی، خیابان ۱۵ فروردین کنونی) ﺷﻬﺮ ﻫﻤﺪان* مهاجرت کرد. در آنجا نیز همراهِ برادران و دوستانش در مراسم‌ مذهبی مسجد کُلَپا و آقاجانی‌بیک حضور می‌یافت (همو).

او تحصـیلاتش را از ۱۳۴۴ ش در دﺑﺴـﺘﺎن ﻫﺎﺗﻒ آغاز کرد و از ۱۳۴۹ ش مقطع راهنمایی را در مدرسة ﺳﻌﺪی گذراند؛ ﺳﭙﺲ در ۱۳۵۳ ش وارد دﺑﻴﺮﺳـﺘﺎن رضاشاه (شریعتی کنونی) ﺷﺪ و در رشتة علوم تجربی به تحصیل پرداخت (سیلواری). اسـلامیـان از هـمان دوران راﻫﻨﻤـﺎﻳﻲ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ وﻳـﮋﮔـﻲ مبارزاتی، انقلابـی  و سیاسی ﺧـﺎﻧﻮاده و  ﺑﺮادرانـش، در ﺟـﺮﻳﺎن ﻣﺴﺎﻳﻞ ﺳـﻴﺎﺳﻲ، اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ (موسوی، ص ۳۸). از فعالیت‌های مهم او در این دوره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: شعارنویسی، تکثیر اعلامیه و توزیع آن در سطح شهر، همکاری و همراهی با روحانیت و نیروهای انقلابی مثل علی آقامحمدی، کاظم اکرمی، سید جواد حجازی تهیه و توزیع کتب آیت‌الله مرتضی مطهری و دکتر علی شریعتی در بین نیروهای انقلابی. همچنین همراه دوستان و برادرانش، در اکثر تظاهرات‌ و راه‌پیمایی‌ها از جمله: راه‌پیماییِ روز تشییع آیت‌الله ملاعلی معصومی همدانی* در ۵ مرداد ۱۳۵۷، انفجار مجسمه داریوش در میدان داریوش (قائم کنونی) و تظاهرات دانش‌آموزان و فرهنگیان در ۳۰ مهر ۱۳۵۷ حضور فعال داشت (سیلواری).

او همراه سایر نیروهای انقلابی، در روز ۲۲ بهمن از حرکت تانک‌های تیپ ۲ بیستون از لشکر ۸۱ زرهی کرمانشاه، در جاده کرمانشاه- همدان جلوگیری کرد. این تیپ قصد پیوستن به نیروهای ارتش در سرکوبی مردم انقـلابی در تـهران را داشت. همچنین در تسخـیر و تصرف ساخـتمان شـهربانی همـدان نیـز شرکت کرد. او در این دوره، همراه باقر سیلواری، هاشم مدرسی و ... در باشگاه‌های آرش، محمدرضا (‌تختی فعلی) و تاج (شـهید مصطفی نیلی فعلی) به ورزش‌ رزمی کونگ‌فو مـی‌پرداخـت (سیلواری؛ زندگی‌نامه شهید... ، س ش ۳۲/1-1/208).

او بعد از ﭘﻴﺮوزی اﻧﻘﻼب اسلامی (22 بهمن ۱۳۵۷) ﺑﻪ ﺣﻜﻢ آﻳﺖ‌اﷲ اسدالله ﻣﺪﻧﻲ*، اﻣـﺎم ﺟﻤﻌـﻪ ﻫﻤـﺪان، ﺑـﻪ ﻫﻤـﺮاه ﺑـﺮادرانش ﻣﺴﻌﻮد و سعید و تعدادی دیگر از دوستان، به ﻋﻀـﻮیت دادگاه انقلاب اسلامی درآمد و پس از آن نیز عضو ﺷـﻮرای دادﮔـﺎه اﻧﻘـﻼب ﺷـﺪ. مدتی هم به صورت دادیار فعالیت داشت. او در ﺟﻤــﻊآوری ‌اﻃﻼﻋــﺎتِ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪ‌دارانِ متواری، ﺳـﺎواﻛﻲ‌ﻫـﺎ و ﮔﺮوﻫﻚﻫﺎی فعال در سطح شهرها نقش مؤثری داشت (سیلواری).

اسلامیان در همه‌پرسی ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ مسئولیت نظارت بر صندوق مستقر در روستای شورین را بر عهده داشت. در اسفند ۱۳۵۸ در اولین دورة انتخابات مجلس شورای اسلامی در شهرستان رَزَن* نیز در سمت ناظر و بازرس انتخابات به ایفای نقش پرداخت (همو).

او در اوایل سال۱۳۶۰ ش به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همدان* درآمد و بعد از طی دورة آموزشی ۴۵روزه در پادگان شهدای کرمانشاه، از طرف واحد عملیات، مأمورِ خدمت در دادگاه انقلاب اسلامی شد (همو). در همین سال با زهره ساکی ازدواج کرد. اسلامیان در  عملیات رمضان (22 تیر ۱۳۶۱)، که در جبهة جنوبی، شرق بصره با هدف تهدید بصره از شرق و حضور در حاشیة شط‌العرب اجرا شد، مسئولیت فرمانده گروهان ۱ گردان نصر زیر امر لشکر ۴۱ ثارالله کرمان را بر عهده داشت (مومن، ص ۲۰۶) و بعد از حضور در خط مقدم و درگیری با نیروهای عراقی مورد اصابت تیر کالیبر ۵۰  قرار گرفت و از ناحیه شکم مجروح و به بیمارستان بانک ملی تهران منتقل شد. او چند روز بعد، هنگان اذان مغرب به شهادت رسید (سیلواری). مراسم تشییع او با حضور مسئولان، اعضای دادگاه انقلاب اسلامی، امام جمعه شهر و خیل عظیم مردم برگزار و در گلزار شهدای شهر همدان به خاک سپرده شد (اسلامیان). در بخشی از وصیت‌نامه شهید آمده است: «راهی که تو ای شهید انتخاب کردی، راهی نیست جز سبیل‌الله و بدان سنت خداوند همان‌گونه که در قرآن فرموده جز پیروزی حزب خدا نیست» (، بش).

مآخذ:  اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان همدان، زندگی‌نامه شهید پرویز اسلامیان، سند شماره ۳۲/1-1/208، ش بازیابی۶۱۰۷۰۶۰۲۰۸ ؛ اسلامیان، پروین (خواهر شهید)، مصاحبه با رضا زراعتی، آذر ۱۴۰۱؛ سیلواری، باقر(سردار، هم‌رزم شهید)، مصاحبه با مؤلف، آذر۱۴۰۱؛ اسناد شخصی و خانوادگی شهید، «وصیت‌نامه شهید اسلامیان»، بش؛ موسوی، سید سعید، فرهنگ‌نامة جاودانه‌های تاریخ :زندگی‌نامه فرماندهان شهید استان همدان، تهران: شاهد، ۱۳۹۰ ش؛ مومن، ابوالفتح، رمضان در کوشک (کارنامه تاریخی استان همدان در انقلاب و جنگ تحمیلی، روایت انصار، کتاب چهارم، تابستان و پاییز ۱۳۶۱)، ، تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، ۱۳۹۳ ش.

/ عباس نوری/