آخرین نامه،  تئاتری صحنه‌ای با موضوع طنز دفاع مقدس نوشتۀ مهرداد کورش‌نیا و به کارگردانی حمید مُحسِناوی‌پور.

مهرداد کورش‌نیا در ۱۳۵۳ ش در تهران زاده شد. او فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی از دانشگاه هنر است و فعالیت هنری خود را از ۱۳۷۶ ش در دانشکدۀ سینما (مؤسسۀ سینمای جوان) آغاز کرد و پس‌ازآن، چندین نمایشنامه را نوشته و کارگردانی کرده است. آثار وی در حوزۀ دفاع مقدس عبارت‌اند از: آقالیلا (1386 ش)، آخرین‌نامه* (1388 ش)، مونس (1394 ش) و قرار (1394 ش). او در جشنواره‌های محلی و بین‌المللی جوایزی را کسب کرده است و در کارنامۀ خود، فیلم‌نامۀ سریال‌های ممنوعه (1397 ش) و کرگدن (1398 ش) را نیز دارد.

محسِناوی‌‌پور در ۱۳۵۸ ش، در آبادان به دنیا آمد و در دورۀ جنگ، در یزد* پرورش یافت. نگاهی به آثار محسناوی‌پور در مقام کارگردان و یکی از بازیگران این نمایش نشان‌دهندۀ علاقة خاص او به دفاع مقدس و بهره‌گیری از آن در درون‌مایۀ آثارش است و شاید بتوان گفت که این موضوع در خاطرات کودکی وی ریشه دارد (محسناوی‌پور).

آخرین نامه داستان سه رزمنده در قالب طنز است: هَژار، فرمانده کُرد؛ اسماعیل، بسیجی یزدی و رحمان، سرباز شمالی، که روزهای پایان خدمتش را می‌گذراند. این سه تن، که برای دیده‌بانی در محل عبورومرور نیروهای عراقی مستقر شده‌اند، طی اتفاقاتی، درگیر مسائل زندگی شخصی یکدیگر می‌شوند و از کار اصلی خود باز‌می‌مانند (حائری‌زاده، بش).

یکی از نقاط قوت این نمایش لهجة بازیگران آن بود که متناسب با نقش‌ها نوشته ‌شده ‌بود و بازیگران نیز به‌خوبی، آن را اجرا کردند؛ همچنین، هماهنگی چشمگیر طراحی گریم و لباس بازیگران با شخصیت و فرهنگ قومی نقش‌ها از دیگر نقاط قوت این اثر به‌شمار می‌رود (همو، بش).

این نمایش در مهر ۱۳۹۰، با حمایت بنیاد شهید و امور ایثارگران با نقش‌آفرینی کارگردان در نقش هژار، مسیح دهقانی (رحمان) و مصطفی راغب (اسماعیل) و به تهیه‌کنندگی حمید محسناوی‌پور در تالار شرف‌الدین علی اجرا شد و بار دیگر، در ۱۳۹۷ ش، به تهیه‌کنندگی محسن حائری‌زاده با تغییراتی در ترکیب عوامل و بازیگران دوباره، در تالار هنر روی صحنه رفت. در این تغییرات، محمد کریمی جایگزین مصطفی راغب شد و مجتبی هراتی آهنگ‌سازی اثر را بر عهده گرفت («آخرین ... »، بش).

حمید محسناوی‌پور با این نمایش توانست رتبۀ اول در بخش بازیگری و رتبۀ دوم در بخش کارگردانی بیست‌و‌یکمین جشنوارۀ تئاتر استان یزد در ۱۳۹۱ ش را از آن خود کند، مصطفی راغب و مسیح دهقانی هم در بخش بازیگری، رتبۀ دوم و سوم را کسب کردند؛ بدین‌ترتیب، آخرین نامه در این جشنواره عنوان تئاتر برگزیده را به دست آورد (محسناوی‌پور).

در این نمایش، راغب افزون بر بازیگری، آهنگ‌سازی را هم بر عهده داشت. دیگر عوامل هم عبارت بودند از: نظام‌الدین محمدزاده، طراح صحنه؛ جعفر دل‌دل‌زاده، طراح گریم؛ احسان نیک‌محضر، طراح نور؛ و مهدی قانع، مدیر تبلیغات (همو).

درخشش کارگردان و هر سه بازیگر این تئاتر به جشنوارۀ تئاتر یزد محدود نشد و آخرین نامه نمایش منتخب بیست‌و‌سومین جشنوارۀ منطقه‌ای قشم در ۱۳۹۱ ش و نمایشنامۀ برگزیدۀ چهارمین جشنوارۀ تئاتر ایثار در همان سال شد (همو).

در جشنوارۀ قشم، از محسناوی‌پور در مقام بازیگر برتر تقدیر شد؛ همچنین، رتبۀ دوم بازیگری و رتبۀ سوم کارگردانی جشنوارۀ تئاتر بسیج و رتبۀ سوم بازیگری در جشنوارۀ بین‌المللی تئاتر مقاومت خرمشهر به وی تعلق گرفت (همو).

مآخذ:  «آخرین نامه در تالار هنر یزد روی صحنه رفت» (بارگذاری: بی‌تا)، تئاتر یزد،<www.yazd.theater.ir> (دسترسی: ۱۰ تیر ۱۳۹۸)؛ حائری‌زاده، محسن، «آخرین نامه در تالار هنر یزد (۲ تیر ۱۳۹۷)» (بارگذاری: بی‌تا)، خبرگزاری صداوسیما، <www.iribnews.ir> (دسترسی: ۱۰ تیر ۱۳۹۸)؛ محسناوی‌پور، حمید (کارگردان تئاتر آخرین نامه)، مصاحبه با مؤلف، تیر ۱۳۹۸.

/ محمدسعید زارع/