اِستَبرقی،  حمید (۱۰ مرداد ۱۳۴۱-5 آبان ۱۳۶۲)، فرمانده گروهان شهید مختاری یکی از گردان‌های لشکر ۴۱ ثارالله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.

حمید استبرقی، فرزند عباس و معصومه طَحانی، در شهر یزد*، در خانوادهای مذهبی تولد یافت. پدرش کارگر و مادرش خانه‌دار بود و آنان به‌جز وی، پنج پسر و چهار دختر هم داشتند. حمید از کودکی، به فراگیری قرآن در مکتب‌خانه علاقه‌مند بود. او دورۀ ابتدایی را در دبستان شیخ حسن کرباسی و دورۀ راهنمایی را در مدرسة ادب (شهید احمد فتاحی کنونی) گذراند. مقطع دبیرستان را نیز در ۱۳۵۹ ش، در مدرسة امیرکبیر، در رشتة اقتصادی اجتماعی به پایان رسانید (ادارة آموزش‌و‌پرورش ... ).

استبرقی در سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ ش، افزون‌بر تحصیل، در راه‌پیمایی‌های مردمی بر ضد حکومت پهلوی شرکت و عکس و اعلامیه‌های امام خمینی (ره)، رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، را توزیع می‌کرد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ۱۳۵۷ ش، به‌سبب علاقه به فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی، به عضویت انجمن اسلامی مدرسه درآمد (ادارة ثبت‌احوال ... ؛ سپاه ... یزد؛ فرهنگ ... ، ذیل نام).

حمید در ادامة فعالیت‌های اجتماعی خود، در تابستان ۱۳۵۹ ش، با جهاد سازندگی یزد همکاری کرد و پس از آن در ۱۸ مهر ۱۳۵۹، به استخدام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سیستان و بلوچستان درآمد و در واحد تبلیغات و انتشارات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شهرستان سراوان مشغول به خدمت شد؛ پس‌‌از‌آن، در ۳۰ خرداد ۱۳۶۰، مسئول سپاه سیب‌وسوران (در ۴ دی ۱۳۸۶، سیب‌وسوران از سراوان جدا و خود شهرستانی مستقل شد) در این شهرستان شد. او، که به آموزش‌‌‌وپرورش بسیار اهمیت می‌داد، در زمان فرماندهی سپاه سیب‌وسوران، ضمن حضور در مدارس، با امور تربیتی آموزش‌وپرورش همکاری می‌کرد (تحقیقات ... ، بش؛ سپاه ... یزد؛ سپاه ... سیستان و بلوچستان).

حمید پس ‌از دو سال خدمت در سیستان ‌و بلوچستان، در ۲۹ فروردین ۱۳۶۲، برای نخستین‌بار، به جبهه رفت و به لشکر ۴۱ ثارالله مستقر در ایلام پیوست. پس از گذراندن آموزش عمومی نظامی در اردوگاه لشکر، واقع در روستای دشت عباس (حدود هشتادکیلومتری جنوب شرقی دهلران؛ نک: اطلس ... ، ص ۵۹)، برای گذراندن دورة دو‌ماهة آموزش فرماندهی به تهران فرستاده شد؛ پس‌ازاین دوره، به لشکر ۴۱ ثارالله، که برای اجرای عملیات به استان کردستان منتقل شده بود، بازگشت و در ۱ شهریور ۱۳۶۲، فرمانده گروهان شهید مختاری یکی از گردان‌های لشکر شد. او در ۲۷ مهر ۱۳۶۲، در عملیات والفجر ۴، در جبهة شمالی، منطقة سلیمانیه ـ پنجوین با هدف تصرف درۀ شیلر و پنجوین و انسداد معابر تردد ضد انقلاب شرکت کرد و در مرحلة دوم همین عملیات، در جریان پاک‌سازی قسمتی از دره و دشت شیلر، براثر اصابت ترکش به سر و صورتش به شهادت رسید. پیکر وی، حدود ده روز بعد، در آبان ۱۳۶۲، در گلزار شهدای آرامستان خُلدِ برین* زادگاهش به خاک سپرده شد (تحقیقات، بش).

به گفتۀ خانواده‌اش، او جوانی مهربان و به صلةرحم بسیار پایبند بود. در اولین فرصت، از آشنایان احوال‌پرسی می‌کرد و ویژگی بارزش صبر و بردباری و احترام بسیار به پدر و مادرش احترام بود (همان، بش).

در قسمتی از وصیت‌نامة شهید آمده است: «مجاهدان مخلص و مؤمن خدا برای به‌ وجود آمدن و تداوم این انقلاب زحمات طاقت‌‌ فرسایی را متحمل شده‌اند تا این نونهال باغ توحید به ما رسیده، اکنون مسئولیت سنگینی بر دوش ماست، حفاظت و پاسداری از این نعمت الهی بر عهده ماست و حفظ این عطیة الهی به این است که ما مطیع و پیرو ولی فقیه زمانمان باشیم و از رهنمودهای ملکوتی‌اش تبعیت کنیم و به این حبل متین الهی چنگ بزنیم که بدون او گمراه می‌شویم و در دام خناسان وسوسه‌گر و شیاطین توطئه‌گر می‌افتیم. ما باید نشان بدهیم شیعة انسانی چون حسین (ع) هستیم. ما فرزندان عاشورا و کربلای حسین (ع) هستیم» (بش).

مآخذ:  ادارة‌ آموزش‌‌وپرورش شهرستان یزد، گواهی‌نامة پایان تحصیلات دورة متوسطه، سند مورخ خرداد ۱۳۵۹، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ ادارة ثبت‌احوال شهرستان یزد، شناسنامه، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ استبرقی، حمید، وصیت‌نامه، سند مورخ مهر ۱۳۶۲، سند بش، موجود در همان‌جا؛ اطلس راه‌های ایران، به کوشش مؤسسۀ جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، تهران: مؤسسۀ جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، ۱۳۸۵ ش؛ تحقیقات منتشرنشدة سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان یزد (ویژه‌نامة شهید حمید استبرقی)، بی‌تا، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان سیستان و بلوچستان، نامة کارگزینی، سند مورخ ۱۳۵۹ ش، سند بش، موجود در همان‌جا؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان یزد، فرم تحقیقاتی از خانوادة شهید، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ فرهنگ اعلام شهدا: استان یزد، به کوشش مرکز مطالعات و پژوهش‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران: شاهد، ۱۳۹۵ ش.

/ محمدحسین دهقان‌پورفراشاه/