امام حسین(ع)، گردان (2)،  گردانی از نیروهای استان یزد، زیرامر لشکر ۸ نجف اشرف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.

این یگان پیش از عملیات والفجر ۲ (29 تیر ـ ۲۳ مرداد ۱۳۶۲)، تشکیل و در همین عملیات، وارد نبرد با ارتش بعث عراق شد. پیش از آغاز این نبرد، سپاه پاسداران انقلاب استان یزد* در ۱۵ خرداد ۱۳۶۲، شماری از رزمندگان بسیجی و پاسدار را برای حضور در جبهه‌ها با فرماندهی حسن انتظاری* به مقر لشکر ۸ نجف اشرف (دانشگاه جندی‌شاپور اهواز، پادگان شهید مدنی ۲)، گسیل و احمد کاظمی (شهادت: ۱۹ دی ۱۳۸۴)، فرمانده وقت لشکر، این رزمندگان را در گردانی به نام امام حسین(ع)، سازمان‌دهی کرد (حسین‌شاهی اردکانی، ص ۱۰۶). استعداد گردان نزدیک به ۲۷۰ تن، شامل ۱۲ پاسدار رسمی و بیش از ۲۵۵ بسیجی (فرهنگ‌دوست، ص ۲۱۷) و فرمانده آن حسن انتظاری بود. جانشینان فرمانده هم به‌ترتیب عبارت بودند از: علی دهقان منشادی* با حفظ سمت فرمانده گروهان ۳، حسین رحمانی علی‌آبادی* با حفظ سمت فرمانده گروهان ۲ و مهدی بیدآبادی فرمانده گروهان ۱ (فتوحی، ص ۱۷۱؛ بیدآبادی).

گردان در روزهای آغازین تیر ۱۳۶۲، برای شرکت در نخستین عملیات نیمه‌گستردۀ جبهۀ شمالی، به سقز در شمال غربی استان کردستان، روانه و در ورزشگاهی نزدیک سپاه این شهر استقرار یافت؛ نیز تا آغاز عملیات، نیروهای گردان کوهنوردی، آموزش‌های تصرف ارتفاع، گذر از میدان مین و شیوۀ نزدیک‌شدن به دشمن را فراگرفتند؛ سپس، برای شرکت در نبرد، نخست به روستای پَسوه، از توابع بخش لاجان شهرستان پیرانشهر گسیل شدند و در آنجا، فرماندهان لشکر ۸ نجف، به مدت یک روز در پادگان جلدیان ارتش (نزدیکی روستای جلدیان و نوزده‌کیلومتری شمال پیرانشهر در جنوب غربی آذربایجان غربی) فرماندهان گردان را با مانور عملیات آشنا و اطلاعات لازم را دربارۀ مرحلۀ اول عملیات بیان کردند (اطلس راه‌ها ... ، ص ۱۹؛ اطلس جنگ‌ ... ، ص ۸۶؛ فرهنگ‌دوست، ص ۲۲۱).

با نزدیک شدن به آغاز نبرد، گردان به منطقۀ حاج عمران (شهری در شمال شرقی عراق در استان اربیل) گسیل شد و نیروها در روستای خَلان (روستایی از شهر چومان‌مصطفی در استان اربیل) مستقر و با خط حد واگذارشده به گردان آشنا، نیز فرمانده، جانشینان گردان، فرماندهان گروهان‌ها و دسته‌ها نیمه‌های شب، با حضور در خط مقدم، با معابر وصولی به اهداف و مواضع نیروهای عراقی از نزدیک آشنا شدند (همو، ص ۲۲۲).

عملیات والفجر ۲: این عملیات در ساعت ۱ بامداد ۲۹ تیر ۱۳۶۲، در منطقۀ مرزی شهر پیرانشهر ایران و شمال شرقی چومان‌مصطفی در استان اربیل عراق با رمز «یا الله» با حملۀ یگان‌های سپاه و ارتش اجرا شد (اطلس جنگ، همان‌جا). هدف عملیات تصرف ارتفاعات منطقه، دست‌یابی به جادۀ مهم پیرانشهر ـ رواندوز، تصرف پادگان حاج عمران و تسلط بر شهر چومان‌مصطفی بود. این عملیات دارای سه محور هجومی برای حمله به مواضع نیروهای عراقی مستقر در این منطقه بود و لشکر ۸ نجف مأموریت داشت از محور جنوبی، ارتفاع ۲۵۱۹ را تصرف کند (درودیان، ص ۶۳-66).

گردان امام حسین در ۱۴ مرداد ۱۳۶۲، در ادامۀ عملیات با سه گروهان وارد عمل شد و برای رسیدن به اهداف خود، از مسیر روستاهای خلان و رایات، سپس از تپه‌ها و ارتفاع ۲۵۱۹ (گردمند)، که پیش‌تر آزادشده بود (مرکز ... ، گزارش عملیات ... ، گزارش نبرد)، به منطقۀ نبرد حرکت کرد و با دیگر یگان‌ها از سه معبر وصولی موفق به تصرف ارتفاع ۲۵۱۹ شد؛ آنگاه در تنگ دربند، که به منطقۀ چومان‌مصطفی مسلط بود، به پدافند از منطقه پرداخت و پاتک‌های ارتش عراق را دفع کرد. در این عملیات، محمد جهان‌دوست (شهادت: ۱۵ مرداد ۱۳۶۲)، مسئول نیروی انسانی گردان و جانشین گروهان ۲؛ غلامرضا صادقیان (شهادت: ۱۴ مرداد ۱۳۶۲)، جانشین گروهان ۱؛ و اسدالله برزگر خانقاه*، جانشین گروهان ۳، به شهادت رسیدند. این گردان پس از پایان‌یافتن مأموریت در ۱۸ مرداد ۱۳۶۲، منحل شد (فتوحی، همان‌جا؛ فرهنگ اعلام ... ، ذیل نام‌ها).

مآخذ:  اطلس جنگ ایران و عراق: فشردة نبردهای زمینی ۳۱ شهریور ۱۳۵۹-29 مرداد ۱۳۶۷، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی،۱۳۹۲ ش؛ اطلس راه‌های ایران، تهران: گیتاشناسی، ۱۳۹۵ ش؛ بیدآبادی، مهدی (فرمانده گروهان ۱ از گردان امام حسین(ع) تیپ ۸ نجف اشرف)، مصاحبه با محمدرضا صمدی، ۱۲ دی ۱۳۹۸؛ حسین‌شاهی اردکانی، علی، گذر از تنگة احد (تاریخ شفاهی)، به کوشش ولی سلطانی گردفرامرزی یزد: خط‌شکنان، ۱۳۹۹ ش؛ درودیان، محمد، خرمشهر تا فاو، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۷۸ ش؛ فتوحی، اکبر، قطره‌ای از اقیانوس (خاطرات)، به کوشش ولی سلطانی گردفرامرزی، یزد: خط‌شکنان، ۱۳۹۷ ش؛ فرهنگ اعلام شهدا: استان یزد، به کوشش مرکز مطالعات و پژوهش‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران: شاهد، ۱۳۹۵ ش؛ فرهنگ‌دوست، محمدمهدی، خط‌شکن کویر (خاطرات)، به کوشش محمدعلی همتی، یزد: خط‌شکنان، ۱۳۹۵ش؛ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، گزارش عملیات والفجر ۲، سند بی‌تا، شم بازیابی ۱۱۷، موجود در همان‌جا؛ همان، گزارش نبرد، سند مورخ ۴ مرداد ۱۳۶۲، شم بازیابی ۱۹۷۸۷، موجود در همان‌جا.

/ راضیه دشت‌آبادی/