بانک سپه استان یزد، مدیریت،  یکی از مدیریت‌های بانکی در یزد با هدف تأمین خدمات موردنیاز نیروهای مسلح در این استان، نیز خدمت‌رسانی به رزمندگان جنگ تحمیلی.

در اردیبهشت ۱۳۰۴، نخستین بانک ایرانی به‌‌نام سپه، با هدف رشد اقتصادی و جذب سرمایه‌های سرگردان جامعه و صرف آن در فعالیت‌های مولد اقتصادی برای تحقق اهداف اقتصادی کلان کشور در میدان توپخانه (امام ‌خمینی(ره) کنونی) در تهران («بانک ... »، بش) و چندی بعد، نخستین شعبۀ آن در رشت تأسیس شد، به‌تدریج، بانک سپه برای توسعه و ارائۀ خدمات اقتصادی بیشتر به مردم، به تأسیس شعب خود در شهرهای دیگر کشور ازجمله اورمیه، اصفهان، اسلام‌آباد غرب، خرمشهر و بم اقدام کرد (همان، بش) و در ۱۳۵۴ ش، بعد از گذشت حدود پنجاه سال از آغاز تأسیس این بانک در مرکز، بیست‌و‌ششمین شعبۀ آن در یزد واقع در چهارراه شهدا، در ضلع چپ میدان امیر چخماق با نام بانک سپه مرکزی یزد تأسیس شد که هدف از ایجاد آن حمایت از تولید و اشتغال به‌منظور کمک به کارخانه‌های تولیدی الیاف، پارچه و ترمه (کارخانه‌های یزد‌باف، نساجان و پارچه‌بافی هراتی) نیز کارخانه‌های کاشی برای توسعۀ گردش مالی حساب‌های آن‌ها و ایجاد تسهیلات بانکی، پرداخت وام‌ها و حقوق کارکنان بود. پس‌ازآن، در مناطق دیگر استان نیز شعب زیر‌مجموعۀ بانک سپه مرکزی یزد گشایش یافت (رضایی).

در ۱۳۵۷ ش، زمانی‌که نهضت مردمی ایران برضد حکومت پهلوی دوم (1320-1357 ش) به اوج خود رسید، چند تن از کارمندان این بانک با تأثیرپذیری از آیت‌الله محمد صدوقی*، امام‌جمعه و نمایندۀ ولی‌فقیه در استان یزد، بخشی از تحرکات انقلابی مردم یزد را بر عهده داشتند (مسعودی‌فر).

از فعالیت‌های مهم این بانک خدمت به نیروهای مسلح بود که با آغاز جنگ عراق بر ضد ایران در شهریور ۱۳۵۹، سرعت بیشتری یافت؛ به‌طوری‌که با راه‌اندازی شعب پادگانی، به تسری حساب‌های پس‌انداز کارکنان بانک به کارکنان نیروهای مسلح برای تقویت بنیۀ دفاعی نیروهای مسلح ازجمله هزینه‌های آموزش‌های نظامی اقدام کرد (رضایی).

افزون‌بر این، مدیریت بانک سپه استان یزد درزمینۀ پشتیبانی از رزمندگان و جبهه نیز اقداماتی انجام داد؛ البته باید یادآور شد که آمار و ارقام مربوط به آن‌ها ذیل فعالیت‌های بانک سپه مرکزی در تهران بوده است؛ بنابراین، آگاهی دقیقی از آن در دست نیست. اطلاعات محدود به‌دست‌آمده نشان می‌‌دهد که این فعالیت‌ها درزمینۀ بسیج همۀ نیروها و امکانات به‌منظور پشتیبانی از رزمندگان و درخواست استانداری یزد، برای اعزام ده‌درصد کارکنان به جبهه بوده است (استانداری ... )، از مجموع ۳۲۱ نیروی انسانی، بیش از ۱۰۰ تن در جبهه حضور یافتند. نحوة حضور آن‌ها بدین‌ترتیب بود که پس از فراخوان اعزام نیرو به جبهه، کارمندان داوطلب بانک سپه با اعلام آمادگی به ریاست بانک و کسب موافقت، به جبهه اعزام می‌شدند. از مجموع نیروهای اعزامی به جبهه، ۶۶ تن جانباز و ۶ تن اسیر شدند (رضایی).

یک‌سال پس از پایان جنگ، در ۱۳۶۸ ش، پایگاه مقاومت رمضان بانک سپه یزد با هدف جذب و آموزش کارمندان و همچنین، انسجام‌بخشیدن به فعالیت‌های فرهنگی و تحقق اهداف بسیج تأسیس شد و در این ضمن، فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی درزمینۀ فرهنگ ایثار و شهادت با گردهمایی بزرگ بسیجیان به مناسبت هفتۀ دفاع مقدس ادامه یافت (مدیریت ... ). پس از جنگ، به‌منظور جذب نیرو، سه تن از خانوادة ایثارگران به استخدام این بانک درآمدند (پایگاه ... ).

با گسترش شعب بانک سپه در استان یزد در اوایل سال ۱۳۷۰ ش این بانک به مدیریت شعب استان یزد تبدیل شد. در ۱۳۹۸ ش، براساس طرح ملی ادغام بانک‌های وابسته به نیروهای مسلح در بانک سپه و به‌منظور تحقق سیاست‌های اقتصادی نظام، شعب بانک‌های حکمت ایرانیان و مهر اقتصاد، کوثر، قوامین و انصار استان نیز در این بانک ادغام شدند («بانک»، بش).

مآخذ:  استانداری یزد، درخواست نیرو، سند مورخ ۸ مهر ۱۳۶۴، شم بازیابی ۱/9196، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ «بانک سپه، نخستین بانک ایرانی» (بارگذاری: بی‌تا)، بانک سپه، <www.banksepah.ir> (دسترسی: ۲ فروردین ۱۳۹۹)؛ پایگاه مقاومت مدیریت بانک سپه استان یزد، گزارش، سند مورخ ۱۳ مهر ۱۳۹۱، شم بازیابی ۲۸۸۰۲/91/443، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ رضایی، احمد (مسئول پیشین امور حراست مدیریت بانک سپه استان یزد)، مصاحبه با مؤلف، ۴ فروردین ۱۳۹۹؛ مسعودی‌فر، علی‌اصغر (کارمند بانک سپه در زمان جنگ)، مصاحبه با همو، ۲۰ خرداد ۱۳۹۹؛ مدیریت شعب بانک سپه، گزارش، سند مورخ ۲۶ تیر ۱۳۹۸، شم بازیابی ۴۷۷۵۷۹/98/1، موجود در همان‌جا.

/ آرزو رحمتی مریم‌آباد/