تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان یزد، اداره‌کل، از سازمان‌های خدمات اجتماعی استان یزد به‌منظور ایجاد هماهنگی رابطه بین کارگران و کارفرمایان براساس قانون کار و همچنین، حمایت از کارگران و کمک به رفاه آنان.
سابقۀ شکل‌گیری اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی به تأسیس ورزات تعاون، کار و امور اجتماعی و رفاه و تأمین اجتماعی باز می‌گردد که با تصویب مجلس شورای اسلامی در ۸ تیر ۱۳۹۰ و تصویب شورای نگهبان در ۱۲ تیر همان سال، به‌منظور طرح کوچک‌سازی دولت حاصل ادغام سه وزارتخانۀ رفاه و تأمین اجتماعی، کار و امور اجتماعی و تعاون انجام شد. با‌توجه‌به اینکه دو تا از این سه وزارتخانه، تعاون و کار و رفاه اجتماعی، در استان یزد اداره‌کل داشتند و در جریان جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران (31 شهریور ۱۳۵۹-27 تیر ۱۳۶۷)، به‌صورت مستقل عمل می‌کردند، در اینجا، در دو بخش بررسی می‌شوند.
1. اداره‌کل کار و امور اجتماعی استان یزد: این اداره در ۱۳۵۰ ش، به‌منظور ایجاد هماهنگی و حل اختلافات بین کارگران و کارفرمایان براساس قانون کار تأسیس شد و فعالیت خود را در ساختمانی در خیابان فرخی یزدی با هفت کارمند آغاز کرد. در ۱۳۵۶ ش، ادارۀ کار به‌سبب گسترش سازمان تشکیلاتی به ساختمانی بزرگ‌تر در ابتدای بلوار ۲۲ بهمن انتقال یافت (آرنگ).
در جریان اوج‌گیری مبارزات مردم در ۱۳۵۷ ش بر ضد حکومت پهلوی، شماری از کارکنان این اداره نیز بدون ایجاد هیچ بی‌نظمی یا خللی در کار سازمان، در کنار دیگر گروه‌‌های اجتماعی در راه‌پیمایی‌ها حضور یافتند (سالاری).
در جریان جنگ تحمیلی نیز، به‌ویژه از ۱۳۶۰ ش، این اداره با ایجاد پایگاه بسیج و همکاری شورای اسلامی و تشکل‌های کارگری، به جذب نیرو برای اعزام به جبهه اقدام کرد که دراین‌بین، یازده تن جانباز و دو تن اسیر شدند و یک‌تن نیز به نام عباس دهقان منشادی (شهادت: ۲۳ تیر ۱۳۶۱، شلمچه) به شهادت رسید که به پاس نکوداشت وی، به سالن جلسه‌ی در اداره به نام ایشان نام‌گذاری شد ( فرهنگ ... ، ذیل نام؛ آرنگ).
بازدید از خانوادۀ شهدا و ایثارگران و حل مشکلات آنان و دیدار از مجروحان جنگی در بیمارستان‌ها و نیز ارسال کالاهایی مانند لباس و پتو به جبهه با همکاری کارخانه‌های یزدباف، افشار و درخشان از دیگر فعالیتهای این اداره درزمینۀ پشتیبانی از جنگ است (همو).
2. اداره‌کل تعاون استان یزد: با نام مرکز گسترش بعد از انقلاب اسلامی به‌منظور شکل‌گیری تعاونی‌های شهری و روستایی و سازمان‌دهی آن‌ها شکل گرفت و فعالیت خود را در ساختمانی در بلوار دانشجو یزد با شش کارمند آغاز کرد («تاریخچه ... »، بش). این اداره در دورۀ جنگ تحمیلی، شماری نیرو به جبهه فرستاد (آرنگ) که از میان آن‌ها، احمد میرحسینی (شهادت: ۲۱ دی ۱۳۶۵، شلمچه) به شهادت رسید ( فرهنگ، ذیل نام).
از دیگر فعالیتهای این اداره درزمینۀ جنگ، تأمین خودرو اعم از اتوبوس و سواری و فرستادن کالا برای جبهه با همکاری شرکت‌های تعاونی استان یزد و همچنین، بازدید از خانوادة شهدا و ایثارگران بوده است. پایگاه بسیج این مرکز نیز در ۱۳۶۸ ش تشکیل شد (آرنگ).
پس از پایان جنگ، این اداره اقداماتی را درزمینۀ فرهنگ ایثار و شهادت انجام داده است؛ ازجمله: نصب برنوشته (بنر) و اعلان‌های مکتوب و مصور (پوستر) شهدای دفاع مقدس در ساختمان اداره، برگزاری مراسم گرامیداشت هفتۀ دفاع مقدس و بسیج به همراه اهدای جوایز به جانبازان و رزمندگان، برگزاری خاطره‌گویی و سخنرانی رزمندگان و بازدید از خانوادۀ شهدا (سالاری).
در ۱۳۹۰ ش نیز در پی ادغام این اداراه‌ها تشکیل اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان یزد فعالیت و سیاست‌های آن درزمینۀ فرهنگ ایثار و شهادت ادامه یافت و به همین منظور، به جذب و به‌کارگیری ۳۷ تن از ایثارگران جنگ تحمیلی اقدام کرد (آرنگ).
مآخذ: آرنگ، جبار (مسئول روابط عمومی اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان یزد)، مصاحبه با مؤلف، ۱۷ شهریور ۱۳۹۹؛ «تاریخچۀ ادارۀ تعاون» (بارگذاری: بی‌تا)، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، <www.mcls.gov.ir> (دسترسی: ۲۴ مرداد ۱۳۹۹)؛ سالاری، حسین (معاون اسبق ادارۀ کار و امور اجتماعی استان یزد)، مصاحبه با مؤلف، ۲۳ مرداد ۱۳۹۹؛ فرهنگ اعلام شهدا: استان یزد، به کوشش مرکز مطالعات و پژوهش‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران، شاهد، ۱۳۹۵ ش.