دُرعلی فَراشاه،  محمدرضا (15 مرداد ۱۳۴۵–20 دی ۱۳۶۵)، مسئول تخریب گردان مستقل قائم(عج) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان یزد.

او در روستای اسلامیه (فراشاه سابق) در شهرستان تفت* واقع در مرکز استان یزد، در خانواده‌ای مذهبی زاده شد. پدرش حسن، آپاراتچی و مادرش مرضیه دهقان‌پور فراشاه، خانه‌دار بود. آن‌ها به‌جز محمدرضا، چهار پسر و دو دختر هم داشتند (ادارۀ ثبت‌احوال ... ). محمدرضا پس از پایان دورۀ ابتدایی، در دبستان شکوه فراشاه (شهید منتظر قائم اسلامیه کنونی)، درس و مدرسه را به‌سبب مشکلات اقتصادی نیمه‌تمام گذاشت و برای کمک به تأمین مخارج زندگی در کنار پدرش مشغول به کار شد (ادارۀ آموزش‌وپرورش ... ؛ سپاه ... ، برگه ... ).

محمدرضا پس از آغاز جنگ عراق بر ضد ایران (31 شهریور ۱۳۵۹) در خرداد ۱۳۶۱، به عضویت بسیج شهر تفت درآمد و پس‌ازآن، برای آموزش ۴۵ روزۀ عمومی نظامی، راهی پادگان شهید بهشتی* (باغ‌ خان* سابق) شد (سپاه، گواهی عضویت ... ). پس از پایان دوره، به گردان ۵۱۴ از تیپ ۸ نجف اشرف اعزام شد و در چهار عملیات شرکت کرد: ۱. محرم (10 آبان ۱۳۶۱)، در جبهۀ جنوبی، منطقۀ عین‌خوش و زبیدات، با هدف تصرف سرپل در منطقۀ العمارۀ عراق و آزادسازی ارتفاعات مرزی، با سمت تک‌تیرانداز؛ ۲. عملیات والفجر مقدماتی (17 بهمن ۱۳۶۱)، در جبهۀ جنوبی، شمال چزابه، به‌منظور پیشروی به‌سوی العماره، با سمت آر.پی.جی‌زن؛ ۳. والفجر ۲ (29 تیر ۱۳۶۲)، در جبهۀ شمالی، اربیل ـ حاج عمران، با هدف تصرف حاج عمران، تهدید چومان مصطفی و کنترل معابر تردد نیروهای ضدانقلاب؛ و ۴. عملیات والفجر ۴ (27 مهر ۱۳۶۲)، در جبهۀ شمالی، سلیمانیه ـ پنجوین، با هدف تصرف درۀ شیلر و پنجوین و انسداد معابر تردد ضدانقلاب، با سمت تخریب‌چی (همان، فرم اطلاعات ... ). او در دو عملیات محرم و والفجر ۴، از ناحیۀ دست راست و پای چپش مجروح شد (همان).

محمدرضا در مهر ۱۳۶۲، با پس از تشکیل تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر* به این تیپ پیوست و در عملیات خیبر (3 اسفند ۱۳۶۲)، در جبهۀ جنوبی، تالاب هورالهویزه (هورالعظیم، غرب دشت آزادگان)، که با هدف گذر از هور و تهدید بصره اجرا شد، با سمت معاون دستۀ تخریب حضور داشت (سپاه، فرم تطبیق ... ).

مدتی بعد، در ۱۸ فروردین ۱۳۶۳، به استخدام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یزد درآمد و برای دو ماه، در واحد انتظامات پایگاه بسیج اسلامیه در تفت به فعالیت مشغول شد (همان، فرم گواهی ... )؛ سپس، به تیپ ۱۸ الغدیر بازگشت و تا ۲۴ شهریور ۱۳۶۴، در واحد تخریب با سمت مربی به آموزش نیروهای بسیجی پرداخت (همان، فرم سوابق ... ).

درادامه، به تفت بازگشت و تا خرداد ۱۳۶۵ به آموزش نظامی نیروهای بسیج مشغول شد (همان، حکم ... ، فرم تأیید ... ). او در تیر ۱۳۶۵، بار دیگر، به جبهه رفت و مسئول تخریب گردان مستقل قائم(عج)* سپاه استان یزد مستقر در خط پدافندی ارتفاعات قلاویزان واقع در غرب ایلام شد (سپاه، حکم).

محمدرضا سرانجام، در همان ‌منطقه، در حین پاک‌سازی مین‌های دشمن، براثر اصابت ترکش مین به سر و صورت و پایش، به شهادت رسید (همان، گواهی شهادت). پیکر مطهرش پس از تشیع در گلزار شهدای زادگاهش به خاک سپرده شد (فرهنگ ... ، ذیل نام).

شهید محمدرضا درعلی فراشاه فردی خوش‌برخورد، آرام و اهل نماز و دعا بود. از غیبت و دروغ پرهیز می‌کرد و برای بزرگ‌ترها احترام خاصی قائل بود (درعلی فراشاه، هادی).

در قسمتی از وصیت‌نامۀ شهید آمده است: «سنگر مساجد، نماز و مقدسات دین را از یاد نبرید. از شما می‌خواهم هیچ‌وقت غیبت نکنید که غیبت باعث تفرقه و از هم‌ پاشیدن مؤمنان است. هر انسانی با شناخت هدف خویش، قدم برمی‌دارد و مسیری را می‌پیماید. من هم با شناخت از اسلام و امام، راه امام حسین (ع) را انتخاب کردم تا بلکه حسین‌گونه به شهادت برسم. من را هیچ هراسی از کشته‌شدن نیست» (بش).

به‌پاس نکوداشت شهید، خیابانی در شهر تفت به نام اوست.

مآخذ:  ادارۀ آموزش‌وپرورش شهرستان تفت، گواهی‌نامۀ پایان تحصیلات دورۀ ابتدایی، سند بی‌تا، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ ادارۀ ثبت‌احوال شهرستان تفت، شناسنامه، سند مورخ ۲۵ دی ۱۳۴۵، سند بش، موجود در همان‌جا؛ درعلی فراشاه، محمدرضا، وصیت‌نامه، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ درعلی‌فراشاه، هادی (برادر شهید)، مصاحبه با مؤلف، ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۹؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان یزد، برگۀ تحقیقات از خانوادۀ شهید، سند مورخ ۱۳۶۶ ش، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ همان، حکم مأموریت، سند مورخ ۱۳۶۴ ش، سند بش، موجود در همان‌جا؛ همان، فرم اطلاعات ایثارگران، سند مورخ ۱۳۶۳ ش، سند بش، موجود در همان‌جا؛ همان، فرم تأیید مسئولیت، سند مورخ ۱۳۶۵ ش، سند بش، موجود در همان‌جا؛ همان، فرم تطبیق ایثارگران، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ همان، فرم سوابق و عملکرد خدمتی، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ همان، فرم گواهی مسئولیت، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ همان، گواهی شهادت، سند مورخ ۲۲ دی ۱۳۶۵، سند بش، موجود در همان‌جا؛ همان، گواهی عضویت بسیج، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ فرهنگ اعلام شهدا: استان یزد، به کوشش مرکز مطالعات و پژوهش‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران: شاهد، ۱۳۹۵ ش.

/ مرضیه اسلامی/