بیاتیان، سید منصور (15 مهر ۱۳۲۷ - 4 شهریور ۱۳۶۳)، فرمانده عملیات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شهرستان بیجار.
بیاتیان در روسـتای «دارغـیاث» جـزو دهستان «خسروآباد» از شهرستان بیجار استان کردسـتان و در خانواده‌ای مذهبی و محروم بـه دنـیا آمد. پدرش سید محمد علی کشاورز و مادرش سیده گلچین خانه‌دار بود. سید منصور فرزند دوم خانواده از میان دو برادر و یک خواهر بود (سید محمد بیاتیان؛ سلیمانی، شجرۀ طیبه، ص۳۷). در سال ۱۳۴۴ش، به مدرسه رفت. تا پایان سال چهارم مقطع ابتدایی درس خواند و به دلیل فقر مالی و عدم وجود امکانات آموزشی از ادامۀ تحصیل محروم ماند (پروندۀ فرهنگی شهید؛ اسوه‌های استقامت، ص ۴۷). در دورۀ جوانی و سن ۱۷ سالگی پدرش را از دست داد و سرپرستی خانواده را برعهده گرفت و به کار کشاورزی پرداخت (سید محمد بیاتیان).
در سال ۱۳۴۷ ش، به خدمت سربازی رفت. دورۀ آموزشی را در خرم‌آباد گذراند و پس از پایان خدمت در ارتش، به زادگاهش بازگشت (همو؛ سلیمانی، یادنامۀ ...، ص ۴۵۵؛ ارتش؛ سلیمانی، سبزپوشان ...، ص ۶۳ - 94).
بیاتیان، بعد از اتمام خدمت سربازی در ۱۳۴۹ ش با محترم فتحی‌زاده ازدواج کرد و ثمرۀ این پیوند دو فرزند پسر و دو فرزند دختر می‌باشد (اسوه‌های استقامت، ص ۴۷). با اوج‌گیری مبارزات انقلابی مردم علیه رژیم پهلوی دوم (1357- 1320ش) همگام با مردم وارد صحنه شد، به گونه‌ای که مسیر ۳۵ کیلومتری روستا تا شهر بیجار را با پای پیاده جهت حضور در اجتماعات و تظاهرات انقلابی طی می‌کرد (سلیمانی، سبزپوشان ...، ص ۶۴؛ پروندۀ فرهنگی شهید). صمد قاسمی دوست شهید بیاتیان دربارۀ وی می‌گوید: «در یکی از روزهای آبان ماه ۱۳۵۷ش بود که در حین راه‌پیمایی شاهد بودم که ایشان چند دستگاه ماشین از روستای دارغیاث برای شرکت در راه‌پیمایی آورده بودند» (موسوی، ص ۲۹).
این شهید، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به شهرستان بیجار مهاجرت کرد و عضو کمیتۀ انقلاب اسلامی شهرستان شد (پروندۀ فرهنگی شهید؛ اسوه‌های استقامت، ص ۱۴۸). در سال ۱۳۵۸ش، همراه تعدادی از جوانان انقلابی شهرستان بیجار سپاه پاسداران را در این شهر پایه‌گذاری کرد و خود نیز به عضویت آن درآمد و به عنوان مسئول عملیات سپاه بیجار منصوب گردید (همان؛ سلیمانی، سبزپوشان دیار گروس، ص ۶۵؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی). در همین سال برای سرکوب ضد انقلاب به شهر بوکان اعزام شد (موسوی، ص ۳۰). هنگام خدمت در سپاه سقز از ۲۰ تیر تا ۲۹ اسفند مسئول اطلاعات و پس از آن، از ۱ فروردین ۱۳۵۹ تا ۴ شهریور ۱۳۶۴ فرمانده عملیات سپاه بیجار بود (همو، ص ۳۳). به دنبال ایجاد آشوب در منطقه از جانب گروهک‌ها، در ۱۳۶۱ ش، به سپاه سردشت رفت و چند ماه در آنجا به عنوان فرماندۀ گردان خدمت کرد. بعد از آن، به فرماندهی اطلاعات و عملیات سپاه شهرستان بیجار منصوب شد و به مدت سه سال در آنجا به فعالیت پرداخت (اسوه‌های استقامت، ص ۴۸).
سرانجام وی در ۴ شهریور ۱۳۶۳، در روستای «آیچی» سقز در درگیری با عناصر ضد انقلاب با برخورد گلوله به قلبش به شهادت رسید (سلیمانی، یادنامۀ شهدای ترور، ص ۴۵۶؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی؛ سازمان ثبت احوال کشور؛ پروندۀ فرهنگی شهید؛ ) و پیکرش در گلزار شهدای شهرستان بیجار به خاک سپرده شده است (اسوه‌های استقامت، ص ۴۸؛ سلیمانی، شجرۀ طیبه، ص۳۷). بیاتیان، تبحر خاصی در جنگ‌های چریکی و پارتیزانی داشت و توانست با اجرای چندین عملیات، منطقه را از لوث وجود گروهک‌های ضد انقلاب پاک‌سازی نماید (سلیمانی، سبزپوشان دیار گروس، ص ۶۷). وی، بیش از اندازه خوشرو بود. تواضع عجیبی داشت، در برابر دشمنان اسلام و قرآن قاطعانه و با صلابت برخورد می‌کرد، علاقه و ارادتِ فراوانی به امام حسین(ع) داشت. ایثار و از خودگذشتگی سید به اندازه‌ای بود که بیشتر حقوق ماهانۀ خود را به فقرا می‌داد، به طوری که در سپاه شهرستان بیجار صندوقی را تحت عنوان صندوق کمک به فقرا نصب کرده بود (اسوه‌های استقامت، ص ۴۹). فتحی‌زاده همسر شهید دربارۀ وی می‌گوید: «منصوراز اخلاق و رفتار خوبی برخوردار بود. با ایمان و با تقوا بود و به امام و اهل بیت علاقۀ خاصی داشت» (موسوی، ص ۲۸). شجاعت شهید بیاتیان تا آنجا بود که هم‌رزمان و نیروهای غیر بومی به وی لقب شیر کردستان را داده بودند (محمد سلیمانی).
شهید بیاتیان در وصیت‌‌نامه‌اش می‌نویسد: «مادرم، به تو گفته بودم که عاشق خدا هستم و اینک آمده‌ایم تا در صحرای کربلای ایران در کنار کاروان حسین زمان، خمینی بت‌شکن کاروانی از خون بسازم. آمده‌ام تا کالاهای ناقابل خود را تقدیم به مولایم کنم» (ص ۴۵۶).
در ۱۱ شهریور ۱۳۷۸ش یادوارۀ اسطورۀ اطلاعت از ولایت سردار شهید سید منصور بیاتیان در تالار جهاد سازندگی بیجار با حضور خانواده، هم‌رزمان و هیئت‌های مذهبی برگزار شد (پروندۀ فرهنگی شهید).
مآخذ: بنیاد شهید و امور ایثارگران کردستان، پروندۀ فرهنگی شهید؛ اُسوه‌های استقامت، تهران: شاهد، ۱۳۸۰ش؛ سلیمانی، محمد، سبزپوشان دیار گروس، بی‌جا: بی‌نا، ۱۳۹۴ش؛ همان،. یادنامۀ شهدای ترور، صریر: سنندج، ۱۳۹۶ش؛ موسوی، سید سعید، فرهنگنامۀ جاودانه‌های تاریخ زندگینامۀ فرماندهان شهید استان کردستان، تهران: شاهد، ۱۳۹۰ش؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، کارت شناسایی، سند مورخ ۱۳۵۸ش، سند بش، موجود در اداره کل بنیاد شهید و امور ایثارگران کردستان؛ همان. تأییدیۀ شهادت، سند مورخ ۲۸ آبان ۱۳۹۶ش، سند بش، موجود در همان‌جا، ارتش، کارت پایان خدمت. سند مورخ ۱۸ آبان ۱۳۴۹ش. سند بش، موجود در همان‌جا؛ سازمان ثبت احوال کشور، خلاصۀ رونوشت مرگ، سند مورخ شهریور ۱۳۶۳ش، سند بش، موجود در همان‌جا؛ سلیمانی، محمد (دوست)، مصاحبه با کارشناس بنیاد شهید استان کردستان، بی‌تا؛ بیاتیان، سید محمد (فرزند شهید)، مصاحبه با علیرضا آذر کمان، ۲۰ بهمن ۱۴۰۳ش؛ سلیمانی، محمد، شجرۀ طیبه، سنندج: پرتو بیان، ۱۳۸۳ش.
/ مرجان ابراهیمی/